واژینیسموس چیست ؟
واژینیسموس یعنی ترس از نزدیکی که مانع دخول میشود. یعنی مدتی هست که تلاش برای دخول میکنید و معاینه هم شده‌اید و از نظر پرده مشکلی نداشتید، اما موفق نمی‌شوید . واژینیسموس، در واقع انقباض غیرارادی عضلات در یک سوم بیرونی واژن است که از نوع خفیف تا انواع شدید که مانع از دخول میشود. اکثر افرادی که این مشکل را دارند ، فکر میکنند واژن‌شان بسیار کوچک یا به طور غیرعادی تنگ است! اما در واقع ، همچین چیزی وجود ندارد . واژن لوله صاف نیست ، بلکه چین‌هایی دارد که در صورت لزوم ، مثل نزدیکی یا زایمان یا معاینه و ...، این چین‌ها باز می‌شوند و پس از اتمام ، دوباره به حالت اول برمیگردند ( مثل آکاردئون) . ولی در خانمهای مبتلا به واژینیسموس، عضلات احاطه کننده واژن، بطور غیرارادی منقبض و سفت می‌شوند که اصلا به واژن اجازه باز شدن نمی دهند .
واژینیسموس چگونه ایجاد میشود؟
برای اینکه بهتر با روند ایجاد واژینیسموس آشنا شوید، ابتدا بهتر است مختصری درباره یکی از عضلات لگنی بدانید. این عضله "پوبوکوکسیژئوس" نام دارد و به شکل یک 8 انگلیسی است که از استخوان عانه تا استخوان دنبالچه کشیده شده و دور تا دور سوراخهای پیشابراه (محل خروج ادرار) ، واژن و مقعد را در بر گرفته است . برای اینکه این عضله را در خود شناسایی کنید، همین الان یک لحظه سعی کنید ادرار و مدفوع خود را نگه دارید(مثلا) . این عضله ای که الان منقبض کردید و باعث بسته شدن سه حفره مقعد و واژن و پیشابراه شده ، همین پوبوکوکسیژئوس هست .این عضله ، بطور غیرارادی همیشه درجاتی از انقباض را دارد . یعنی بدون اینکه حواستان باشد و خودتان بدانید ، ادرارتان تحت کنترل است و تخلیه نمی‌شود. چون این عضله به اندازه لازم منقبض است .
در افرادیکه مبتلا به واژینیسموس هستند ، از نظر ذهنی ، یک حافظه عضلانی وجود دارد که در مقابل دخول ، شرطی شده اند که منقبض شوند. مثل زمانی که چیزی به سمت شما پرت می شود و شما سریع خودتان را جمع میکنید و حالت دفاعی میگیرید .(این حرکت دفاعی هم غیرارادی انجام می شود).ولی فرقی که این دو حالت دارند این است که وقتی شما حالت دفاعی میگیرید، به خودتان کمک کرده اید ! اما در واژینیسموس ، از ترس درد عضلات را منقبض کرده اید و به جای کمک به خود، کار را بدتر کرده و درد را بیشتر کرده اید !
چرا من واژینیسموس دارم ؟
دلیل ثابت شده و مشخصی برای واژینیسموس یافت نشده و اغلب بدون دلیل مشخص است .
اما معمولا این مشکل در افراد تحصیلکرده و از طبقات بالای اجتماعی اقتصادی ، "بیشتر " دیده می شود.
گاهی اوقات هم دیده شده که عوامل زیر می توانند علل واژینیسموس در برخی افراد باشند:
- سوء استفاده ها یاتجارب نا خوشایند جنسی و یا تجاوزهای جنسی از دوران کودکی تا امروز.
- خشونت های خانگی و محیط نا امن منزل از کودکی تا به امروز
- تربیتهای فرهنگی و مذهبی که به شما یاد داده اند رابطه جنسی یک کار مبتذل و غیر اخلاقی است و شما هنگام انجام رابطه ، احساس گناه می کنید.
- ترس از نزدیکی جنسی بدلیل اینکه خیلی مسایل را نمیدانید و باورهای غلطی در جامعه در ذهن شما رخنه کرده است . مثلا خود کلمه ی : پاره شدن و خونریزی پرده بکارت . این جمله ای است که پیشاپیش حس درد را در شما ایجاد میکند!
- اضطراب ها و عوامل روحی روانی خود شخص.
از کجا بدانم مشکل من واژینیسموس است ؟
واژینیسموس شدت های مختلفی دارد . انواع خفیف آن فقط ممکن است احساس سوزش و احساس تنگی و لذت نبردن از نزدیکی باشد . به همین دلیل فرد مکررا به پزشک زنان مراجعه کرده و از طرف پزشک خود انواع روان کننده ها و ...را دریافت میکنند . فرد واژینیسموسی که اجازه دخول به همسر و اجازه معاینه به پزشک را ندهد ، شدیدترین حالت واژینیسموس را دارد.شرط اول تشخیص ،این است که در معاینه ، همه چیز طبیعی باشد .
انواع واژینیسموس
در واقع واژینیسموس از نظر علایم به 4 نوع تقسیم می شود:
* واژینیسموس درجه یک: اشخاصی که واژینیسموس درجه یک دارند، همیشه هنگام نزدیکی درد و سوزش دارند و احساس تنگی واژن میکنند . این افراد دچار اسپاسم و گرفتگی خفیف عضله پوبوکوکسیژئوس هستند . اگر پس از گذشتن مدتی از رابطه جنسی و توصیه های پزشک مشکلشان برطرف نشد ، باید به یک متخصص زنان مراجعه کنند.
* واژینیسموس درجه دو: در این افراد سوزش و درد نسبتا شدید هنگام رابطه جنسی وجود دارد که نه تنها رابطه برایشات لذت بخش نیست ، بلکه کاملا آزار دهنده است . اینها از ابتدا تا انتهای رابطه ، عضلاتشان منقبض است.
* واژینیسموس درجه سه: در این افراد شدت انقباض به قدری شدید است که حرکت آلت همسر را دشوار ساخته و معمولا رابطه موفقیت آمیز نخواهند داشت و موفق به دخول نمی شوند. این افراد معمولا به سختی اجازه معاینه پزشک را تحمل میکنند.
* واژینیسموس درجه چهار: شدیدترین حالت واژینیسموس است که فرد اصلا اجازه نزدیک شدن آلت همسر را نمیدهد .هنگام شروع رابطه رانها را جمع کرده و باسن را بالا نگه میدارند.
آیا واژینیسموس فقط در نوعروسان دیده می شود ؟
خیر . واژینیسموس از نظر زمان شروع آن 2 دسته می شود:
* واژینیسموس اولیه: یعنی فرد از اولین باری که رابطه جنسی را شروع میکند (معمولا در نوعروسان) متوجه ناتوانی اش می شود. و تا الان هیچ رابطه موفقی نداشته است .
*واژینیسموس ثانویه: گاهی (بندرت) بدلیل مشکلاتی مثل جراحی، شیمی درمانی ، عفونتها ، مشکلات زناشویی با همسر و ...فرد دیگر توان برقراری رابطه را ندارد . این افرار قبلا در برقراری رابطه موفق بوده اند و اکنون به دلیل مشخصی ، دچار واژینیسموس شده اند . در این مقاله به این گروه نمی پردازیم .
باورهای غلط درباره واژینیسموس
* زنانی که واژینیسموس دارند، از نظر میل جنسی بسیار سرد هستند !!
این جمله غلط است . آنها ممکن است از نظر میل و تحریک جنسی کاملا نرمال باشندو در مراحل پیشنوازی جنسی مشکلی نداشته باشند . اما در آخرین مرحله ارتباط جنسی ، یعنی دخول ، نا توان هستند.
*اگر دخول را با زور و قدرت بیشتری انجام دهیم ، موفق خواهیم شد !!
این جمله نیز غلط است و انجام دخول با شدت بیشتر ، فقط شرایط را بدتر میکند .
* خوردن الکل و تماشای فیلم های تحریک آمیز و گذشت زمان ، خودبخود به درمان واژینیسموس کمک میکند !!
این جمله نیز غلط است . چون خانمهای دارای وازینیسموس ، میل جنسی کافی را دارند و نیازی به تماشای فیلم یا مصرف الکل ندارند . منتها به لحاظ ذهنی به یک سری تمارین تحت نظر شخص متبحر نیاز دارند.
* آلت همسر من و یا هیکل او برای من بزرگ است !!
این مساله تاثیر چندانی بر رابطه ندارد . همانطور که گفتم واژن چین هایی دارد که به هر درجه که لازم باشد این چین ها قدرت باز شدن دارند .
* واژینیسموس درمان ندارد . مشاوره ها برای دلخوشی است !!
خوشبختانه موارد بسیار زیادی رو می بینیم که با عمل کردن به توصیه های پزشک، مشکل شان برطرف شده است.
* تمام زنان دارای واژینیسموس ، در کودکی شان آزار جنسی را تجربه کرده اند !!
خیر ! این مساله فقط درصد کمی از علل واژینیسموس را در بر می گیرد و در واقع علت اصلی و مهم آن هنوز ناشناخته است .
* تنها راه درمان واژینیسموس جراحی است !!
الان شما عضله دربرگیرنده واژن و بافت چین چین واژن را شناخته اید . به نظرتان باز هم فکر میکنید درمان واژینیسموس جراحی است ؟! پس متوجه شدید که انقباض ناگهانی و غیر ارادی عضلات یک مساله ذهنی است و با جراحی رفع نمی شود . در موارد بسیاااار نادری ، پرده بکارت ممکن است ضخیم باشد که هر چه "هر 2 زوج" با هم تلاش میکنند ، از بین نمی رود . در این موارد گاهی جراحی لازم است . این را با واژینیسموس اشتباه نگیرید.
حالا باید چیکار کنم؟
مراجعه به پزشک متخصص برای اینکه مطمئن شوید مشکل شما علتی مثل عفونت یا پرده بکارت ضخیم و ...ندارد . بلکه "خود واژینیسموس" است. معاینه زنان از مهمترین کارهای اولیه است که باید در وهله اول انجام شود . این معاینه به این دلیل است که بدانیم آیا اناتومی دستگاه تناسلی شما نرمال است ؟ مشکلی از نظر پرده بکارت وجود ندارد؟ اگر به واژینیسموس مشکوک هستیم ، با معاینه می توانیم درجه آن را مشخص کنیم .
گاهی به خانم دچار واژینیسموس بطور عامیانه گفته می شود که واژن شما تنگ است !! احتمالا منظورشان همان واژینیسموس می‌باشد که انقباض غیرعادی هنگام رابطه، سبب تنگی بیش از حد واژن شده و دخول را غیر ممکن می سازد . واژینیسموس درمان خاص خود را دارد که شامل جلسات مشاوره و تمریناتی است که در منزل انجام می شود . گاهی ارجاع به پزشک متخصص ضرورت می یابد .
درمان واژینیسموس
این یک نگاه کلی به روند درمانی واژیبنیسموس است که شما را با آن آشنا می سازد . ممکن است فرد به فرد روشها تغییر کنند. پس این گام ها فقط جهت افزایش اطلاعات شماست. این تمارین را فقط تحت نظر پزشک متخصص انجام دهید.
.1شروع کنید به تقویت رابطه احساسی با همسرتان !! پایه ی کار همین است . مشکلات ریز در زندگی را کنار بگذارید و اوقات خود را تلخ نکنید .قرار است "با هم " وارد یک برنامه درمانی شوید . پس دوستی را آغاز کنید . اگر مشکل خاص یا شدیدی با همسرتان دارید که به دست خودتان رفع نمی شود، برای رفع تعارض ها حتمن از مشاور کمک بگیرید .در ضمن میتوانید چند تکنیک ریلکسیشن و تن آرامی را از مشاور خود یاد بگیرید و در صورت لزوم استفاده کنید. درمان واژینیسموس روندی 2 طرفه است.
.2اطلاعات کامل و کافی درباره آناتومی لگن و علت واژینیسموس پیدا کنید . درمانگر شما این اطلاعات را در جلسات به شما خواهد داد . از طریق عکس و فیلم و مولاژ . می خواهیم با چشمان باز پیش برویم . با کمک درمانگرتان ، عضله را در خود شناسایی کنید و تمرین "کگل " را انجام دهید . خود را برای چند ثانیه کامل ا سفت و منقبض کنید . انگار قرار است جلوی ادرار را بگیرید . و دوباره شل کنید . این تمرین ساده را بارها در طول روز انجام دهید .
.3حالا که آناتومی دستگاه تناسلی تان را به حد کافی شناخته اید و از سالم بودن آن (در معاینه زنان قبلی) اطمینان دارید و باورهای غلط را کنار گذاشته اید، آینه ای را روبروی خود قرار داده و دستگاه تناسلی خود را بررسی و لمس کنید . ممکن است چند جلسه طول بکشد تا شما بدون حساسیت و مشکل ، همه جای آلت تناسلی خود را لمس کنید . پس نا امید نشوید .
.4اگر قبلا اجازه معاینه را به پزشک نداده بودید ، اکنون خودتان با پای خودتان برای معاینه مراجعه کرده تا به خودتان ثابت شود یک مرحله پیشرفت داشته اید . اجازه بدهید همسرتان فقط به لمس دستگاه تناسلی تان بپردازد . البته مشارکت همسرتان به این صورت است که در جلسات با درمانگر ، قول میدهد که خارج از حیطه رفتار نکند . مثلا فقط اجازه لمس به او داده شده است .
.5تکنیکinsert : کم کم در حین لمس دستگاه تناسلی تان (که هنوز ادامه میدهید) ، سعی کنید قسمتی از انگشتتان را وارد واژن کنید . نگران نباشید ! اتفاق خاصی نمیافتد . چون شما قبلا معاینه شده و از سلامت دستگاه تناسلی تان اطمینان دارید .استفاده از مواد لغزنده مثل ژل لوبریکانت را فراموش نکنید . ممکن است چندین جلسه تمرین نیاز داشته باشید تا جرات کنید یک بند انگشت وارد واژن کنید . البته پروتزهایی در بازار وجود دارند که از باریکی یک انگشت شروع شده و بتدریج بزرگتر می شوند اینجانب مصرف انواع دیلاتور را توصیه میکنم. ( آماده یا دست ساز).
.6 نکته بسیار مهم این است که در خلال این گام ها ، شما باید معاشقه فراوان با همسرتان داشته باشید و به ارضای جنسی (روشهای غیر از دخول ) بپردازید . همسرتان به درمانگر شما قول داده است تا موقع ش فرا نرسد ، سعی در دخول نکند .در واقع اینجا همسر وظیفه دارد اطمینان بدهد که سعی در دخول بدون رضایت و آمادگی شما نخواهد داشت.در حین معاشقه ، کم کم و با کنترل خودتان از انگشت همسرتان (به جای انگشت خودتان در مراحل قبل) استفاده کنید .
.7 بله ! تا اینجا موفق به دخول پروتز و انگشت خود و همسرتان شده اید . حالا نوبت آن است که با کنترل خودتان ، زمانی که انگشت همسر وارد واژن است ، آن را خارج کرده و بلافاصله آلت را وارد واژن کنید . تا هر جا که توانستید مشکلی نیست . آن قدر تمرین کنید تا بتوانید . برای نتیجه گیری بهتر به موار زیر اهمیت بدهید :
قبل از شروع معاشقه ، دوش بگیرید . خصوصا وان داغ ، عضلات لگن را ریلکس میکند .سعی کنید 10 تا 15 دقیقه در وان یا تشت داغ بنشینید.
حتما حین معاشقه تلفن را خاموش کرده، نور را کم کنید و از وجو عطر و گل و شمع بهره ببرید. تمرین ها را زمانی انجام دهید که هر دو خسته نباشید و آمادگی انجام کار را داشته باشید.
.8 درمان دارویی : گاهی (با توجه به شرح حال فرد) نیاز به مصرف آرام بخش های خفیف می باشد . به درمانگر خود اعتماد کرده و دارو را استفاده کنید . روش دارویی جدید دیگری که در حال انجام است ، استفاده از بوتاکس (در موارد شدید) می باشد . تزریق بوتاکشس به عضلات احاطه کننده واژن و در نتیجه فلج آن ، از انقباض جلوگیری میکند . اما 3-6 ماه بعد باید تکرار شود . این روش نیز گزینه خوبی می تواند باشد . تجربه ی نزدیکی در طی این 3-6 ماه ، به درمان واژینیسم کمک زیادی میکند.
پس نگران نباشید . هم اکنون شما مشکل خود را خوب شناختید و تا حدی با روشهای درمانی آن آشنا شدید. از همین الان مرحله یک ، یعنی تقویت رابطه با همسر را شروع کنید و مشاور خود را که قرار است در طی این مدت همراهتان باشد انتخاب کنید !!