خونریزی شدید قاعدگی یا منوراژ ( Menorrhagia ) به خونریزی سنگین ناشی از قاعدگی گفته می شود که فعالیت های روزانه خانم را مختل می کند. این خونریزی سالانه بر بیش از 10 میلیون خانم تاثیر می گذارد.
خونریزی قاعدگی چگونه است؟
مقدار متوسط خون از دست رفته در قاعدگی حدود 30 تا 40 میلی لیتر یا 2 تا 3 قاشق غذاخوری در طول 4 یا 5 روز است. خونریزی شدید قاعدگی زمانی دیده می شود که مقدار خون از دست رفته بیش از 80 میلی لیتر یا دو برابر مقدار طبیعی در یک دوره باشد.
این نوع خونریزی بیش از 7 روز طول می کشد و باعث می شود خانم هر دو ساعت یا زودتر پد بهداشتی خود را عوض کند.
در این صورت خانم کم خونی را تجربه می کند و لخته های خون بزرگی را مشاهده می کند.
در خصوص خونریزی شدید قاعدگی بیشترین گزارش از طرف متخصص زنان ارائه شده است و در نیمی از موارد دلیل این خونریزی شدید مشخص نیست اما دلیل جدی دارد.
چه چیزی باعث افزایش خونریزی قاعدگی می شود؟
خونریزی شدید قاعدگی زمانی رخ می دهد که چرخه پریودی تخمک تولید نمی کند و باعث به هم خوردن تعادل هورمونی می شود. چرخه پریودی بدون تخمک گذاری در موارد زیر رایج است:
-
در افرادی که به تازگی پریودی آن ها شروع شده است.
-
در افرادی که به دوران یائسگی نزدیک هستند.
سایر دلایل خونریزی شدید قاعدگی عبارتند از:
* به هم خوردن تعادل هورمونی
اگر تغییر در نوسانات طبیعی پروژسترون و استروژن وجود داشته باشد، اندومتریوز، یا پوشش داخلی رحم، به مقدار زیاد ساخته می شود. در این صورت در طول پریودی از هم پاشیدن آن نیز با خروج حجم زیادی خون همراه است.
* عملکرد نامناسب تخمدان
اگر تخمدان یک تخمک آزاد نکند، پروژسترون تولید نمی شود و باعث به هم خوردن تعادل هورمونی می شود.
* فیبروم رحم
فیبروم رحم این تومورها غیرسرطانی و خوش خیم هستند.
این تومورهای خوش خیم باعث افزایش مقدار هورمون ها می شوند.
غددی از اندومتریوز در ماهیچه رحم فرو می رود.
* دستگاه داخل رحمی غیر هورمونی (IUD)
این دستگاه کنترل بارداری باعث خونریزی بیشتر از حالت طبیعی می شود.
این عفونت اندام تولید مثل باعث مشکلات فراوانی می شود.
* بیماری های مربوط به بارداری
نمونه ها شامل سقط جنین یا بارداری خارج از رحم می باشد.
* سرطان
سرطان رحم، سرطان تخمدان و سرطان دهانه رحم بر سیستم تولید مثل تاثیر می گذارد.
* بیماری های خونریزی ارثی
این بیماری ها شامل بیماری فون ویلبراند یا اختلال عملکرد پلاکت است.
* قرص ها
قرص های ضد التهاب یا آنتی کلاژن باعث خونریزی شدید می شوند.
سایر مشکلات سلامتی نیز که باعث شروع خونریزی شدید قاعدگی می شوند عبارتند از بیماری های تیروئید، اندومتریوز و بیماری کلیه و کبد.
علائم و نشانه های خونریزی شدید قاعدگی
-
خونریزی شدید واژینال که پر شدن بیش از حد تامپون یا پد بهداشتی می شود.
-
خونریزی شدید نیاز به دو پد برای محافظت بیشتر دارد.
-
پد یا تامپون باید در اواسط شب عوض شود.
-
جریان قاعدگی یا خونریزی بیش از یک هفته طول می کشد.
-
لخته خون ها بزرگ تر از حد معمول هستند.
-
ناتوانی در انجام فعالیت های روزانه به خاطر خونریزی
-
علائم و نشانه های کم خونی از جمله خستگی و تنگی نفس.
-
درد در قسمت پایین شکم و لگن
اگر خونریزی با فعالیت های روزانه و احساسی شما تداخل دارد حتما به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید.
درمان خونریزی شدید قاعدگی
درمان خونریزی شدید قاعدگی در افراد مختلف متفاوت است.
درمان خونریزی شدید قاعدگی با دارو
-
مصرف مکمل های آهن برای درمان کم خونی
-
مصرف Tranexamic acid (ترانزامیک اسید) یا Lysteda در طول خونریزی برای کاهش خون از دست رفته
-
مصرف قرص های جلوگیری از بارداری خوراکی برای تنظیم چرخه قاعدگی و کاهش مدت و مقدار خونریزی
-
پروژسترون خوراکی برای درمان به هم خوردن تعادل هورمونی و کاهش خونریزی
-
) IUD حاملگی با وجود دستگاه ای یو دی) هورمونی برای کاهش پوشش رحم و کاهش خونریزی و گرفتگی عضلات
-
در زنان مبتلا به اختلال خونریزی مانند بیماری فون ویلبراند یا هموفیلی خفیف، اسپری بینی دسموپرسین یا Stimate می تواند سطح پروتئین های لخته ساز خون را افزایش دهد.
-
قرص های غیراستروئیدی ضد التهاب مانند ایبوپروفن یا آدویل برای درمان اختلال قاعدگی یا گرفتگی عضلات در طول پریودی قابل استفاده هستند و باعث کاهش خونریزی می شوند. هرچند این قرص ها می توانند باعث افزایش احتمال خونریزی شوند.
عمل جراحی برای درمان خونریزی شدید قاعدگی
چند عمل جراحی برای درمان خونریزی شدید قاعدگی وجود دارند که عبارتند از:
-
کورتاژ عملی است که در آن پوشش داخلی رحم لایه برداری می شود.
-
آمبولیزاسیون شریان رحمی به درمان فیبروئیدها می پردازد؛ در این روش رگ هایی که باعث خونریزی می شوند مسدود می شوند.
-
هیستروسکوپی شامل وارد کردن یک دوربین به رحم و بررسی پوشش داخل رحم، برداشتن فیبروئید، پولیپ و پوشش داخلی رحم می باشد.
-
سونوگرافی متمرکز از امواج صوتی استفاده می کند و بافت های فیبروئید را از بین می برد.
-
میومکتومی یک عمل جراحی است که برای برداشتن فیبروئید رحم از طریق شکاف های کوچک در شکم یا واژن انجام می شود.
-
برداشتن اندومتر روشی است که در آن پوشش داخلی رحم به طور دائمی از بین می رود.
-
در روشی دیگر با استفاده از یک حلقه سیم برقی پوشش داخلی رحم از بین میرود.
-
هیستروسکوپی رحم و دهانه رحم و در برخی موارد تخمدان را حذف می کند.
این روش های جراحی به سن، سلامتی بیماری و انتظارات و سابقه بیمار بستگی دارد.
چگونگی تشخیص خونریزی شدید قاعدگی
پزشک در خصوص علائم از بیمار می پرسد و معاینات فیزیکی انجام می دهد. آزمایشاتی که به ارزیابی بیماری کمک می کنند عبارتند از:
-
آزمایش خون برای بررسی بیماری هایی از جمله کم خونی، بیماری تیروئید و ناهنجاری های لخته شدن خون
-
تست پاپ اسمیر برای بررسی عفونت دهانه رحم، التهاب و دیسپلازی و سرطان رحم
-
بافت برداری از اندومتریوز برای بررسی پوشش داخلی رحم برای ناهنجاری های سلولی یا سرطان
-
سونوگرافی برای بررسی اندام های داخلی از جمله رحم، تخمدان و لگن
-
Sonohysterogram؛ که شامل وارد کردن مایع به داخل رحم و بررسی رحم از طریق سونوگرافی می باشد.
-
هیستروسکوپی که شامل فرستادن دوربین به داخل رحم و بررسی پوشش داخلی رحم می باشد.
-
کورتاژ که به عنوان درمان نیز استفاده می شود و برای تشخیص بیماری های مربوط به شدت و طول قاعدگی انجام می شود.
انواع دیگر خونریزی های غیر طبیعی عبارتند از:
-
پلی منوره: قاعدگی که به تعداد زیاد اتفاق می افتد.
-
(Oligomenorrhea) الیگومنوره: قاعدگی که خیلی سبک است یا به تعداد خیلی کم اتفاق می افتد.
-
: Metrorrhagia خونریزی نامنظم که بین چرخه های اتفاق می افتد و به قاعدگی مربوط نمی باشد.
-
خونریزی پس از یائسگی: این خونریزی بعد از آخرین پریودی بعد از یائسگی اتفاق می افتد و بیش از یک بار در سال دیده می شود.
بهتر است در خصوص خونریزی شدید قاعدگی با پزشک متخصص زنان صحبت کنید.