انجام حرکات متناسب و پیوسته ورزشی
از نظر علمی ثابت شده افرادی (مردانی) که بیشتر ورزش میکنند و در عین حال انجام حرکات ورزشی را با پیوستگی و نظم بیشتری دنبال میکنند کمتر دچار استرس شده و همواره حس بهتری نسبت به خود دارند. البته باز هم باید به رعایت چند نکته مهم توجه ویژه داشت. بر اساس برخی مطالعات پزشکی صورت گرفته بر روی طیف گستردهای از مردان که در سن مناسب برای پدر شدن قرار دارند، ورزشهای سنگین و طاقتفرسایی نظیر دویدنهای طولانی مدت و یکسری (نظیر شرکت در دوی ماراتن) و ورزشهای سه گانه احتمالا برای قدرت باروری مردان آسیب رسان هستند.
به تازگی مطالعه جالب توجهی درخصوص تأثیر استفاده از دوچرخه بر قدرت باروری مردان منتشر شده است. این مطالعه نشان میدهد مردانی که برای یک دوره محدود در کلینیکهای باروری شرکت کرده و همزمان برای حداقل 5 ساعت در هفته از دوچرخه استفاده میکردند اسپرمهای کمتری داشته و در عین حال میزان تحرک آنها نسبت به سایر مردانی که چنین تمرینات ورزشی را انجام نمیدهند، کمتر است.
این دو عامل یعنی تعداد کم اسپرم و کم تحرکی آنها با ناباروری در مردان ارتباط مستقیم دارد. با این حال حداقل درخصوص دوچرخه سواری (که عادت و تفریح ورزشی بسیاری از مردان در سراسر جهان به شمار میآید) و ارتباط احتمالی آن با عملکرد ناقص اسپرمها چیزی ثابت نشده است.
ارتباط باروری در مردان و سن
مردان هم مانند زنان در بدن خود ساعت بیولوژیکی دارند که گویا هر لحظه درحال تیک تاک کردن است. از نظر علمی ثابت شده که قدرت باروری مردان به مراتب دیرتر از زنان افت میکند. در مردان کاهش سطح هورمون تستوسترون از 50 سالگی به بعد مشاهده میشود که این میتواند عملکرد اسپرم را تحت تأثیر قرار دهد. همزمان که مرد وارد دوران میانسالی میشود از شمار اسپرمهای سالم و تحرک آنها نیز کاسته میشد.
حتی مشخص شده DNA اسپرم مردانی که سن بالاتری دارند دارای آسیب های بیشتری است که می تواند روند باروری را مختل و کند نماید. تمامی این عوامل بدان معناست که پدر شدن این دسته از مردان - که سن بالایی دارند یعنی 50 سال به بالا - به احتمال کمتری روی میدهد.
همچنین هرچه سن مرد افزایش یاید، احتمال بروز اختلالات ژنتیکی در اسپرمها نیز بیشتر میشود تا جایی که ثابت شده مردانی که در سن بالا صاحب فرزند میشوند بیشتر احتمال دارد که پدر کودک مبتلا به اوتیسم (خودشیفتگی)، اسکیزوفرنی یا حتی سندروم داون شوند.
تأثیرات محیطی بر باروری مردان
حتی محیطی که مرد در آن کار میکند نیز بر تعداد، کیفیت و قدرت اسپرم او تأثیرگذار است. مردانی که در محیط کار همواره در معرض مواد شیمیایی و سمی نظیر مواد مورد استفاده در تمیزسازی و چاپ، سموم کشاورزی و فلزات سنگین قرار دارند به طور غیرمستقیم اما قطعی از نظر علم پزشکی به اسپرمها و عملکرد آنها آسیب میرسانند.
بلایی که سیگار بر سر اسپرمها میآورد
اگردرخصوص ارتباط دوچرخهسواری و انجام حرکات ورزشی و حتی نوع تغذیه با باروری در مردان شک و تردیدهایی وجود داشته باشد اما حداقل درخصوص سیگار کشیدن خبری از تردید نیست. تحقیقات وسیعی نشان داده است که استعمال سیگار با افت کیفیت اسپرمها در ارتباط مستقیم است به طوری که مشخص شده مردانی که سیگار میکشند اسپرمهای کمتر و کم تحرک تری نسبت به سایر مردان دارند. همچنین اسپرم آنها شکل و شمایل متفاوت و عجیبی در مقایسه با اسپرم مردانی دارد که مواد دخانی استعمال نمیکنند. البته تأثیر استعمال سیگار بر قدرت اسپرم در بارورسازی تخم نیز ثابت شده است.