خشکی واژن، التهاب دیواره های واژن است و به دلیل پایین بودن سطوح استروژن، اتفاق می افتد. این بیماری را «واژینیت آتروفیک» می نامند و در بیشتر زنان بعد از یائسگی دیده می شود ولی خانم های جوان هم ممکن است به دلایل مختلف دچار آن شوند. استروژن با حفظ محیط اسیدی و محافظت از واژن و دستگاه ادراری در برابر عفونت ها، بافت واژن را سالم نگه می دارد. در اثر کمبود استروژن، بافت های واژن تغییر می کنند. این تغییر باعث تحریک بافت ها و افزایش خطر بروز عفونت می شود.
علایم شایع
شدت علایم بین زنان مختلف و از زمانی تا زمانی دیگر در یك زن كاملاً فرق می‌كند.
-
ترشح از مهبل كه معمولاً رقیق، سفید و گاهی آغشته به خون است، ممكن است بوی تندی داشته باشد.
-
درد و خارش ناحیه تناسلی
-
ناراحتی در طول مقاربت جنسی
-
تغییر رنگ مهبل از صورتی كم‌رنگ به قرمز
علل و عوامل خطرساز
شایع ترین علت «واژینیت آتروفیک» کاهش طبیعی استروژن به دلیل یائسگی است. پس از برداشتن تخمدان ها از طریق جراحی، بعد از زایمان یا در دوران شیردهی نیز احتمال بروز خشکی واژن در اثر کاهش سطوح استروژن وجود دارد. داروهای ضد استروژن می توانند خطر بروز واژینیت آتروفیک را افزایش دهند. احتمال ابتلا به این مشکل در زنان سیگاری، زنانی که از نظر جنسی فعال نیستند یا زایمان واژینال نداشته اند، بیشتر است.
درمان بیماری
هدف ما در درمان واژینیت آتروفیک، کاهش ناراحتی ناشی از خشکی واژن طی فعالیت های روزمره است. درمان بیشتر زمانی آغاز می شود که عفونتی ایجاد شده باشد. اما از آنجا که علت ابتلا به واژینیت آتروفیک پایین بودن سطوح استروژن است، مؤثرترین درمان مکمل، استروژن خواهد بود. انواع کرم ها یا قرص های واژنی حاوی استروژن معمولا موثر هستند. اگر درمان موضعی مؤثر نبود، استروژن خوراکی یا برچسب پوستی استروژن می توانند مفید باشند. این داروها حتما باید پس از مراجعه به متخصص زنان تهیه شود. در بسیاری از موارد، لوبریکانت واژنی می تواند به ازبین بردن خشکی واژن طی مقاربت جنسی کمک کند. نرم کننده های واژنی محلول در آب در داروخانه ها و بدون نیاز به نسخه پزشک در دسترس هستند. بازگرداندن حالت لغزندگی واژن طی مقاربت جنسی، حتما باید در نظر گرفته شود. بسیاری از پزشکان برای پیشگیری از مشکلات مربوط به درمان با مکمل خوراکی استروژن، فرآورده های استروژن واژنی شامل کرم ها، قرص ها یا حلقه واژنی را ترجیح می دهند. این فرآورده ها استروژن را در محل آزاد می کنند داروهای موضعی عوارض جانبی ناشی از مصرف مکمل های خوراکی یا تزریقی استروژن را ندارند اما کاربرد آنها مشکل تر است. بیشتر پزشکان توصیه می کنند چنانچه زنان یائسه مبتلا به خشکی از لحاظ جنسی فعال هستند، فعالیت زناشویی منظم خود را ادامه دهند چون این کار به سالم نگه داشتن بافت واژن آنها کمک می کند.
پیشگیری: سعی کنید آب زیادی بنوشید؛ از دوش واژینال، خوردن داروهای سرماخوردگی، سرفه و آنتی هیستامین‌ها که می‌توانند مخاط رحم را خشک کنند پرهیز کنید. بدین وسیله می‌توانید شانس مرطوب نگه داشتن مخاط واژینال‌تان را افزایش دهید.