هر چند جنین از هفته هفتم یا هشتم شروع به تكان خوردن می كند و در سونوگرافی می توان این مسئله را مشاهده كرد ولی تكان خوردن جنین در داخل رحم معمولاً قبل از هفته های 16 تا 22 احساس نمی شود. مادرانی كه قبلاً حامله بوده اند زودتر از مادران شكم اول این تكان های كوچك را كه اصطلاحاً "لگد زدن" خوانده می شوند حس می كنند. وضعیت فیزیكی هم در احساس كردن این تكان ها نقش دارد؛ زنان لاغر تكان ها را راحت تر از زنان چاق حس می كنند.
تكان ها چه حسی دارند؟
زنان حامله حس خود از تكان خوردن جنین را به این صورت توصیف كرده اند: حس تركیدن پاپ كورن، شنا كردن ماهی در شكم، و یا پر زدن پروانه. احتمال دارد كه در اولین تكان ها مادر خیال كند كه این احساس ناشی از حابجایی گاز های روده و یا ناشی از گرسنگی است ولی با زیاد شدن تكان ها مادر بهتر می تواند تفاوت را تشخیص دهد. در صورتیكه مادر آرام در جایی بنشیند یا دراز بكشد بهتر می تواند تكان ها را حس كند.
تكان ها چند وقت یك بار احساس می شوند؟
در ابتدا تعداد تكان ها كم و فاصله آنها زیاد است و ممكن است در حد چند تكان در روز باشد. در واقع جنین مرتب تكان خورده و ضربه می زند ولی بیشتر ضربه ها قدرت كافی برای حس شدن توسط مادر را ندارند. ولی در سه ماهه دوم ضربات شدید تر و بیشتر می شوند. نكته ای كه باید به آن توجه داشت این است كه الگوی تكان خوردن همه جنین ها یكسان نیست بنابراین تجارب مادران در این زمینه ممكن است متفاوت باشد. تا زمانیكه حركات جنین یك الگوی ثابت داشته و چندان تغییر نكند می توان گفت كه مشكلی وجود ندارد.
آیا كنترل مرتب ضربه زدن جنین لازم است؟
تا زمانیكه ضربه زدن جنین بطور منظم اتفاق می افتد باید به آن توجه كرد. به محض اینكه مادر متوجه كاهش حركات جنین شد باید به پزشك خود اطلاع دهد. كاهش حركات جنین ممكن است نشانه بروز مشكل باشد و ممكن است برای اطمینان از سلامت جنین نیاز به انجام non-stress test و بیوفیزیكال پروفایل باشد. در سه ماهه سوم بعضی پزشكان توصیه می كنند كه مادر هر روز تعداد ضربه زدن های جنین را بشمارد. برای شمارش تعداد ضربه زدن ها چندین راه وجود دارد كه می توان آنها را از پزشك معالج پرسید.
یكی از روش های رایج به این شكل است: زمانی از روز را كه جنین فعال است انتخاب كنید. (بهتر است كه شمارش روزانه در زمان مشخصی از هر روز انجام شود.) آرام بنشینید و یا به جلو دراز بكشید. مدت زمانی را كه طول می كشد تا 10 ضربه مجزا را احساس كنید اندازه بگیرید. (ضربه، تكان ناگهانی، و حركت تمام بدن جنین همگی محاسبه می شوند.) در صورتیكه در عرض 2 ساعت حداقل 10 تكان را حس نكردید بهتر است با پزشك خود تماس بگیرید.
وضیعت حركات جنین در رحم مادر یكی از شاخص های سلامت جنین در دوران حاملگی است.