اگر از دیدگاه بیولوژیکی به این مسئله نگاه کنیم، بهترین زمان برای باردار شدن پیش از ۳۵ سالگی است. میزان باروری در زنان از حدود ۳۰ سالگی شروع به کاهش می‌کند و از ۳۵ سالگی احتمال ناباروری افزایش می‌یابد. بیشتر زنان اگر تا سن ۳۵ سالگی باردار شوند، قادر خواهند بود به صورت طبیعی باردار شوند و فرزند سالمی به دنیا آورند. بعد از ۳۵ سالگی تعداد زنانی که با ناباروری، سقط جنین یا مشکلات جنین مواجه می‌شوند، افزایش می‌یابد. در سن ۴۰ سالگی فقط ۴۰ درصد زنانی که قصد بارداری دارند موفق خواهند شد. میانگین سن زنانی که برای درمان به روش لقاح خارج از رحم یا IVF اقدام می‌کنند، نشان‌دهندۀ افزایش ناباروری به خاطر افزایش سن است، اگرچه استفاده از این روش شانس بارداری را افزایش می‌دهد، اما میزان موفقیت درمان به روش IVF در زنان بالای ۴۰ سالی که از تخمک‌های خود استفاده می‌کنند کاهش پیدا می‌کند. با این که مردان نسبت به زنان، مدت طولانی‌تری را بارور می‌مانند، باروری مردان نیز با افزایش سن کاهش می‌یابد، اما این اتفاق به تدریج رخ می‌دهد. با این وجود که بسیاری از مردان تا سن ۵۰ سالگی و بیشتر بارور هستند، اما افزایش سن باعث افزایش اختلالاتی در اسپرم برخی از مردان می‌شود.
کاهش باروری در مردان تدریجی‌تر از زنان رخ می‌دهد و می‌تواند سلامت فرزند آیندۀ آنها را تحت تأثیر قرار دهد. اگر در سن بالای ۳۵ سال قصد باردار شدن دارید، نکتۀ مهم دیگری را که باید در نظر داشته باشید این است که شانس بارداری چندقلو در این شرایط افزایش می‌یابد. هرچه سن شما بیشتر باشد، احتمال باردار شدن دوقلوهای ناهمسان بیشتر می‌شود. با افزایش سن، تعداد تخمک‌های سالم در تخمدان‌ها کاهش پیدا می‌کند و بدن برای تخمک‌گذاری نیاز به ترشح بیشتر هورمون FSH دارد. ترشح زیاد این هورمون می‌تواند باعث بالغ شدن بیش از یک فولیکول و آزادسازی بیش از یک تخمک شود که در نتیجۀ آن ممکن است بیشتر از یک تخمک بارور و زنان با بارداری دوقلویی مواجه شوند. شاید تصور باردار شدن دوقلوها خوشحال‌کننده باشد، زیرا برخی زنان بارداری چندقلو را معادل داشتن یک خانوادۀ ایده‌آل می‌دانند، اما باید در نظر داشته باشید که مراقبت از دوقلوها نیاز به زمان، توجه و هزینۀ بیشتری نیز دارد. ضمناً بارداری چندقلویی در دستۀ بارداری‌های پرخطر است و مادر نیازمند مراقبت‌های ویژه‌ای است.
افزایش سن و طولانی شدن زمان برای بچه‌دار شدن
میزان احتمال باردار شدن با سن در ارتباط است. در سن‌های ۲۰ تا ۲۴ سالگی میزان باروری زنان در بالاترین حد خود قرار دارد. پس از سن ۳۵ سالگی زمان بسیار بیشتری طول می‌کشد تا باردار شوید و حتی ممکن است قادر به باردار شدن نباشید. ۸۰ درصد زوج‌ها درصورتی‌که یک سال به طور منظم و بدون استفاده از روش‌های پیشگیری، رابطۀ جنسی داشته باشند صاحب فرزند خواهند شد. رابطۀ جنسی منظم به معنای هر دو تا سه روز در هر هفته است که باعث افزایش احتمال باردار شدن می‌شود. حدود نیمی از زنانی که در سال اول باردار نمی‌شوند، در سال دوم باردار خواهند شد که به معنای احتمال ۹۲ درصدی بارداری طی دو سال است. بنابراین به تلاش خود برای بچه‌دار شدن ادامه دهید و ناامید نشوید. آمار بارداری برای زنان ۳۰ تا ۳۴ سال و ۳۵ تا ۳۹ سال، طی دو سال به ترتیب ۹۴ و ۹۰ درصد است. با توجه به این که آمار بارداری به صورت طبیعی طی دو سال عدد مطلوبی است، معمولاً پیشنهاد می‌شود تنها در صورتی به پزشک مراجعه کنید که پس از یک سال رابطۀ جنسی منظم یعنی دو یا سه بار در هفته قادر به باردار شدن نبوده‌اید. اما اگر بیش از ۳۵ سال سن دارید و شش ماه برای باردار شدن، به طور منظم اقدام کرده‌اید و موفق به باردار شدن نشده‌اید، بهتر است هرچه زودتر به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید.
دلایل مشکل ناباروری در سن بالا
دو علت شایع ناباروری در زنان، مشکلات تخمک‌گذاری و مشکلات لوله‌های رحم است. دلایل مشکل تخمک‌گذاری که با افزایش سن زیاد می‌شود در زیر آمده است:
با کاهش تعداد تخمک‌هایی که دارای کیفیت خوبی هستند، باردار شدن مشکل‌تر می‌شود. با افزایش سن، تعداد تخمک‌ها یا ذخیرۀ تخمدانی کاهش می‌یابد.
تعداد کمی از زنان؛ حدود یک درصد، زودتر از حد معمول دچار نارسایی تخمدان و حتی یائسگی می‌شوند و پیش از رسیدن به ۴۰ سالگی دچار توقف در تخمک‌گذاری خواهند شد.
با افزایش سن، ممکن است عادت‌های ماهانۀ زن نامنظم شود، تعداد عادت‌های ماهانه کاهش و فاصلۀ بین دو دورۀ متوالی افزایش می‌یابد که باعث شدت یافتن بی‌‌نظمی در تخمک‌گذاری می‌شود.
انسداد لوله‌های رحم علت دیگر ناباروری است که می‌تواند به علت عفونت یا عوارض دیگری اتفاق بیفتد. پس در هر سنی که هستید، اگر قصد بچه‌دار شدن دارید باید به خوبی از خود مراقبت کنید که این کار به معنای مراقبت از سلامت جنسی و سلامت عمومی شماست. با افزایش سن زنان، عفونت‌های درمان‌نشده می‌تواند باعث ایجاد عوارضی در لوله‌های رحم و در نتیجه منجر به ناباروری شود. برای مثال عفونت کلامیدیای درمان‌نشده می‌تواند در طول زمان به بیماری التهاب لگن تبدیل شود که منجر به انسداد لوله‌های رحم خواهد شد. همۀ این موارد با هم می‌تواند از لقاح جلوگیری کند یا احتمال بارداری خارج از رحم را افزایش دهد. عارضه‌هایی دیگری که می‌تواند با افزایش سن باروری شما را تحت تأثیر قرار دهد شامل موارد زیر است:
آندومتریوز: این عارضه می‌تواند باعث افزایش ضخامت لوله‌های رحم در اثر تشکیل شدن بافت زخم شود. شدت آندومتریوز می‌تواند با افزایش سن بیشتر شود. آسیب دیدن لوله‌های رحم در اثر آندومتریوز نیز می‌تواند احتمال بارداری خارج از رحم را افزایش دهد.
فیبروئید: فیبروئید در زنان بالای ۳۰ سال شایع‌تر است و باعث بروز مشکلات باروری در برخی زنان می‌شود.
به یاد داشته باشید که اضافه وزن، باردار شدن را مشکل‌تر می‌کند. اگر به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) دچار هستید، کاهش وزن می‌تواند به باردار شدن شما کمک کند.
راهکارهایی برای کمک به باردار شدن
اگر باردار شدن شما کمی طولانی شده است، بهتر است آرام باشید و به تلاش کردن ادامه دهید. پزشک به شما توصیه خواهد کرد که پیش از نگرانی دربارۀ احتمال نابارور بودن، به مدت یک سال رابطۀ جنسی منظم، یعنی حدود دو یا سه بار در هفته و بدون استفاده از روش‌های پیشگیری داشته باشید. در صورت آگاهی از داشتن هر یک از مشکلات زیر، بهتر است پیش از اقدام برای بارداری به پزشک مراجعه کنید:
سابقۀ نامنظم بودن عادت‌های ماهانه
سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS)
بیماری‌های آمیزشی
وجود مشکلات شناخته‌شدۀ باروری در مرد