بیش از ۲۰ سال است که شعار پیشگیری بهتر از درمان است در جهان مورد توجه ویژه قرار گرفته است و روز به روز هم اهمیت بیشتری پیدا می کند. در زمینه مراقبت های پیشگیرانه در مورد بیماری های زنان موفقیت های شایان توجهی در سال های اخیر به دست آمده است.
اما مراقبت های مناسب در زنان از کی و به چه صورت باید انجام شود؟
یک خانم از ۱۳ سالگی باید تحت مراقبت های پیشگیرانه قرار گیرد که این مراقبت ها سالانه انجام می گیرد.
این مراقبت ها شامل یک معاینه کامل ( شامل گرفتن قد و وزن و فشار خون و...) همین طور معاینه پستان ها و در صورت نیاز معاینه لگنی می شود. در کنار معاینه در هر گروه سنی مشاوره خاص در زمینه تغذیه و ورزش و کار و روش های جلوگیری از بارداری انجام می شود. در همین یک جلسه آزمایشات و بررسی های مناسب فرد درخواست و در نهایت داروهای مکمل و واکسیناسیون مناسب توصیه می شود.
مثلا برای دختر خانمی ۱۳ ساله بهداشت مناسب دوران عادت ماهانه آموزش و معاینه از نظر رشد مناسب دوران بلوغ انجام می شود و در مورد اهمیت تغذیه در این سن صحبت و در نهایت به انجام واکسیناسیون در برابر کزاز و دیفتری که باید هر ۱۰ سال تا پایان عمر تکرار شود، توصیه می شود.
در سنین بالاتر مراقبت های پیشگیرانه ابعاد تازه ای به خود می گیرد و شامل انجام پاپ اسمیر سالانه پس از ۲۱ سالگی (و در کسانی که زود تر ازدواج کرده اند انجام پاپ اسمیر ۳ سال پس از ازدواج) می شود. تست پاپ اسمیر که برای تشخیص زودهنگام سرطان دهانه رحم طراحی شده یک نمونه برداری ساده و بدون درد از دهانه رحم است که باید سالانه در تمامی زنان انجام شود و چنانچه تا ۳۰ سالگی بدون هیچ مشکلی تکرار شده باشد بعد از آن می تواند هر ۲ یا ۳ سال یک بار تحت نظر پزشک متخصص زنان تکرار شود.
معاینات سالانه پستان هم از معایناتی است که پس از رشد کامل پستان ها در تمامی زنان باید انجام گیرد تا با تشخیص زودتر سرطان پستان، راه های درمان ساده تر و موفق تر استفاده شود. در کنار معاینه از ۴۰ سالگی به بعد، ماموگرافی (عکسبرداری رادیولوژی از پستان ها) نیز به معاینات سالانه اضافه می شود. معاینه ماهانه پستان هم به هر خانم باید آموزش داده شود.مشاوره در مورد روش های جلوگیری از بارداری مناسب هر فرد از مباحث مهم در این کنترل های سالانه است تا هم از بارداری های ناخواسته جلوگیری شود و هم از عوارض ناخواسته برخی از این روش ها پیشگیری شود. همین طور در مورد بهداشت جنسی و بیماری های عفونی واژن و رحم صحبت می شود.
واکسیناسیون های متعددی برای هر گروه سنی وجود دارد که باید در این مراقبت های سالانه به آنها توجه کرد؛ مثلا واکسیناسیون علیه سرخجه و آبله مرغان در کسانی که تمایل به بارداری دارند از آن دسته است.