ترومبوامبولی وریدی که شامل ترومبوز وریدی عمقی و امبولی ریه است سبب عارضه دار شدن ۳-۵% در ۱۰۰۰ بارداری می شود.
عوامل خطر زا
۱-سن بالای ۳۵ سال
۲-چاقی (BMI بالای ۳۰)
۳-تعداد زایمان
۴-سابقه خانوادگی
۵-استراحت زیاد
۶-بی حرکتی بیش از ۴ روز
۷-استفراغ بیش از حد
۸-دهیدراتاسیون (کم ابی)
۹-عفونت شدید
۱۰-نارسایی احتقانی قلب
۱۱-سندروم نفروتیک
۱۲-پره اکلامپسی
۱۳-وریدهای واریسی شدید
۱۴-تروما و جراحی
۱۵-زایمان طبیعی ترومبو امبولی کمتری نسبت به سزارین دارد.
نشانه ها و علایم
الف) ترومبوزوریدی عمقی:این حالت در سه ماهه اول و دوم و سوم ممکن است رخ دهد. تشخیص آن در طی بارداری مشکل است از علایم آن درد و تورم یک طرفه اندام تحتانی (مخصوصاسمت چپ) است.
ب) امبولی ریه: این حالت پس از زایمان شایعتر از دوران بارداری است و ۶۳%معمولا پس از سزارین روی می دهد.از علایم ان تنگی نفس-تاکی پنه (تنفس بیش از ۳۰ )وکلاپس قلبی-ریوی است.(تنگی نفس در بارداری یکی از علایم غیر اختصاصی است).
علایم امبولی ریه: تنگی نفس ناگهانی، درد قفسه سینه، بیقراری و تاکی پنه
تشخیص:
الف) سونوگرافی داپلر
ب)D دایمر
درمان:
تثبیت علایم حیاتی در اولویت اول است.راه هوایی-تنفس-گردشخون باید بلافاصله مورد توجه قرار گیرند و ممکن است نیاز به بستری در بخش مراقبتهای ویژه باشد.
در امبولی ریوی (تهدیدکننده حیات)درمان ترومبولیتیک(از بینبردن لخته)مورد نیاز است.ممکن است درمان با داروهای ضد انعقاد هم شروع شود.
هپارین اولین انتخاب برای پیشگیری و درمان امبولی ریه دربارداری است.
طول مدت درمان بین ۶-۳ ماه شامل ۶ هفته پس از زایمان متغیراست.
پیشگیری:
اسپیرین با دوز کم برای افرادیکه خطر ترومبوز بالا دارندمورد استفاده قرار میگیرد.معمولا در زایمان واژینال هاییکه با استفاده از فورسپس باشد یا زایمان طول کشیده و یا بی حرکتی پس از زایمان ترومبوپروفیلاکسی مورد استفاده قرار می گیرد. در سزارین معمولا پروفیلاکسی داده نمی شود مگر علایم ترومبو امبولی دیده شود ولی استفاده از جوراب عامل موثری است.