سلامت جنسی، بدون توجه یه سن و سال، وضعیت ذهنی و گرایشات جنسی، بخش مهمی از زندگی یک مرد است. سلامت جنسی همچنین بخش مهمی از پایه و اساس روابط زناشویی را تشکیل می دهد. تا جایی که رابطه جنسی سالم می تواند کیفیت زندگی را بهبود دهد. مشکلات جنسی مردان بسیار شایع هستند و بر روی سلامت جنسی آن ها تاثیر می گذارد. اما خوشبختانه بسیاری از این مشکلات را می توان درمان کرد.
تعریف اختلال عملکرد جنسی، ناتوانی برای داشتن یک رابطه جنسی رضایت بخش است. این تعریف بستگی به تفسیر هر فرد و قضاوت او از رضایت دارد. به طور کلی، اختلال عملکرد جنسی می تواند کیفیت زندگی را کاهش دهد و حتی مهمتر از آن، می تواند اولین علامت بیماری یا اختلال روانی باشد. بنابراین هر گونه مشکل جنسی باید جدی گرفته شده و درمان شود.
فیزیولوژی عملکرد جنسی
فعالیت جنسی شامل هماهنگی بین سیستم های مختلف بدن است. هورمون ها و مسیرهای عصبی باید همگام با میل جنسی وجود داشته باشند. عروق خونی و اعصاب سالم برای سفت شدن آلت تناسلی به اندازه ای که بتوان به آن نعوظ کامل گفت، در طول رابطه جنسی مهم است. هماهنگی بین عضلات و اعصاب انزال ایجاد کرده که گذرگاه فیزیولوژیکی برای اسپرم (از بیضه ها به مجرای ادرار) به وجود می آورند. اوج لذت جنسی یک پدیده پیچیده است که به طور کامل درک نشده است اما متخصصان معتقدند که این لذت با هماهنگی عضلات و اعصاب به وجود می آید. هنگامی که اختلال عملکرد جنسی وجود داشته باشد، پزشک باید تمام مشکلات ممکن در این زنجیره ای را ارزیابی کند.
مشکلات جنسی مردان
بررسی اختلال عملکرد جنسی با بررسی سوابق بیماری های معمول، بیماری جنسی و بیماری های روانی شروع می شود. و در مرحله بعدی باید معاینه فیزیکی انجام شود. گام دوم گاهی نادیده گرفته می شود. زیرا اختلال عملکرد جنسی می تواند دلایل بسیاری داشته باشد. گاهی اوقات، شریک جنسی بیمار نیز می تواند با اطلاعات مفید به تشخیص بیماری کمک کند.
در طی بررسی سوابق ممکن است پزشک سوالاتی از بیمار بپرسد. اکثر بیماران از پاسخ دادن به این سوالات خجالت می کشند. اما آن ها باید بدانند که پاسخ این سوالات در تشخیص مشکل جنسیشان اهمیت زیادی دارد. برخی از سوالاتی که پزشکان از بیمار می پرسند شامل فراوانی روابط جنسی، گرایش جنسی، رضایت از کیفیت روابط جنسی و تعداد شرکای جنسی فرد می باشد. آنها همچنین در مورد ناراحتی های غیر جنسی نیز ممکن است سوالاتی را بپرسند.
معاینه فیزیکی کامل نیز شامل ارزیابی ضربان در پاها و معاینه کامل از دستگاه تناسلی خارجی (آلت تناسلی مردانه، کیسه بیضه و کف لگن) و رفلکس آن ها می باشد.
یکی از آزمون های که برای تشخیص مشکلات جنسی مردان زیاد از آن استفاده می شود، آزمایش حالت تورم شبانه برای ارزیابی نعوظ شبانه است. در این آزمایش از فرد خواسته می شود که قبل از خواب و در حالتی که آلت تناسلی نعوظ ندارد نوار کاغذی را به دور آلت تناسلی بپیچند به طوری که نه سفت باشد و نه شل. اگر در حالت خواب نعوظ وجود داشته باشد. صبح که فرد از خواب بیدار می شود نوار پاره شده است. آزمون های کارکرد عروق خونی آلت تناسلی و یا برخی از تست های سیستم عصبی برای کمک به افتراق بین علل احتمالی اختلال عملکرد جنسی استفاده می شود.
درمان مشکلات جنسی مردان چیست؟
طرح درمان تا حدود زیادی به علت دقیق مشکل جنسی ارتباط دارد. اگر علت روانی است، مشورت با روانپزشک و یا روانشناس می تواند مفید باشد. اغلب در این وضعیت، درمان شناختی رفتاری استفاده می شود. گاهی اوقات درمان شامل زوج درمانی است. اگر علت کاهش میل جنسی است، از دارو برای رفع مشکل بهره برده می شود. برای برخی نیز جایگزینی هورمونی ممکن است پیشنهاد شود.
انواع مختلف مشکلات جنسی مردان
انواع اختلال عملکرد جنسی عبارتند از:
-
کاهش میل جنسی
-
اختلال نعوظ
-
انزال زودرس
-
اختلال در ارگاسم
در ادامه هر کدام از این مشکلات جداگانه شرح داده شده است. اما گاهی برخی از بیماری ها می توانند دو یا چند اختلال را همان زمان تحت تاثیر قرار دهند.
کاهش میل جنسی
کاهش میل جنسی، به حالتی گفته می شود که یا برای برقراری رابطه جنسی تمایل کمی وجود دارد یا اصلا تمایل وجود ندارد. این تعریف همچنین با توجه به سطح رضایت بیمار از میل جنسی خود متفاوت است. در این حالت برخی از مردان از تمایل شدید رضایت دارند و برخی داشتن تمایل جنسی هر ۱ ماه یک بار نیز آن ها را راضی نگه می دارد.
مشکلات میل جنسی درصد کمی از مشکلات جنسی مردان را تشکیل می دهد. میل جنسی عمدتا یک پدیده هورمونی و مغزی است. این میل نیاز به سطوح نرمال تستوسترون (هورمون مردانه) در خون و یک عامل جذب کننده خاص دارد.
عوامل خطر برای کاهش میل جنسی
-
سن (غلظت تستوسترون با بالا رفتن سن کاهش می یابد)
-
مصرف الکل
-
سوء تغذیه
-
سیگار کشیدن
-
مصرف مواد مخدر
-
بیماری هایی که نیاز به داروهایی دارند که باعث کاهش تستوسترون، افسردگی، هیپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH) و درد می شوند.
علل کاهش میل جنسی
-
داروها SSRI ) ها، ضد آندروژن، مهارکننده های ۵-آلفا ردوکتاز، مصرف مخدرها(
-
اعتیاد به نوشیدن الکل
-
افسردگی
-
خستگی
-
اختلال کم کاری فعالیت جنسی
-
مصرف روانگردان
-
مشکلات ارتباطی
-
دیگر اختلال عملکرد جنسی (ترس از تحقیر شدن)
-
اختلال بیزاری جنسی
-
بیماری سیستمیک
-
کمبود تستوسترون
-
استرس
-
کمبود وقت
-
سابقه سوء استفاده جنسی
-
مشکلات هورمونی مانند پرکاری تیروئید
علائم و نشانه های کاهش میل جنسی
کسی که فاقد میل جنسی است نمی تواند رابطه جنسی را شروع کند. اما اگر رابطه جنسی آغاز شود، کاهش میل جنسی می تواند خود را به شکل عدم نعوظ نشان دهد. اگر قبلا مشکل نعوظ وجود نداشته باشد و نعوظ شبانه اتفاق می افتد و فرد تجربه جنسی نیز دارد، ممکن است مشکل، علل روانی داشته باشد.
اختلال نعوظ
اختلال در نعوظ (ED) ناتوانی برای به دست آوردن یا حفظ نعوظ رضایت بخش است. شیوع اختلال نعوظ با توجه به سن بیمار متفاوت است. حدود ۱۸ درصد از مردان ۵۰ الی ۵۹ ساله و ۳۷ درصد از کسانی که در سن ۷۰ تا ۷۵ سالگی هستند از اختلال نعوظ رنج می برند. سه نوع از نعوظ وجود دارد:
-
نعوظ ناشی از تحریک لمسی
-
نعوظ ناشی از تحریک ذهنی
-
نعوظ به هنگام خواب
این طبقه بندی زمانی که هنوز علت اختلال در نعوظ مشخص نشده است انجام می شود.
به منظور ایجاد نعوظ، به محرک نیاز است. بعد از آن خون باید از شریان و رگ ها به محل رسیده و در آن جا قفل شود. اختلال در هر یک از مراحل متعدد در این سیستم می تواند اختلال نعوظ ایجاد کرده و یک مشکل پیچیده به وجود آورد.
عوامل خطر برای اختلال نعوظ
-
چاقی
-
سیگار کشیدن
-
دیابت
-
فشار خون بالا
-
کلسترول بالا
-
بیماری های قلبی عروقی
-
استفاده از دارو
-
آپنه انسدادی خواب
-
سندرم پای بی قرار
-
اسکلروز سیستمیک (اسکلرودرمی)
-
بیماری Peyronie
-
درمان سرطان پروستات
علل اختلال نعوظ
علل بالقوه متعددی برای ابتلا به اختلال نعوظ وجود دارد.
علل عصبی عبارتند از:
-
سکته مغزی
-
آسیب به کمر یا طناب نخاعی
-
مولتیپل اسکلروزیس
-
جنون
-
آسیب به لگن
-
عمل جراحی پروستات (فرد بعد از جراحی عصب برای به دست آوردن مجدد عملکرد جنسی طبیعی به ۲۴ ماه زمان نیاز دارد)
-
پریاپیسم
-
تومور سیستم عصبی
-
بیماری صرع
-
نوروپاتی دیابتی
علل عروقی عبارتند از:
-
فیستول شریانی وریدی
-
دیابت
-
تصلب شریان
-
ناهنجاری مادرزادی
علل هورمونی عبارتند از:
-
سطح تستوسترون پایین در خون (بیمار در این حالت به نعوظ می رسد اما سفتی به حدی نیست که بتواند داخل واژن شود)
-
هیپرپرولاکتینمی
-
پرکاری تیروئید
-
کم کاری تیروئید
-
بیماری کوشینگ
-
بیماری آدیسون
علل دارویی عبارتند از:
-
داروهای ضد افسردگی) به طور عمده SSRI ها(
-
اسپیرونولاکتون
-
مسدود کننده های سمپاتیک (کلونیدین یا متیل دوپا)
-
دیورتیک های تیازیدی
-
کتوکونازول
-
سایمتیدین
علل اختلال آلت تناسلی عبارتند از:
بیماری Peyronie
علل روانی عبارتند از:
-
از دست دادن احساس نسبت به دیگران
-
استرس
-
ترس از عدم اجرا رابطه
علل عملکردی عبارتند از:
دوچرخه سواری اعصاب و بافت آلت تناسلی مردانه را تحریک می کند.
علائم و نشانه های اختلال نعوظ
در تشخیص علل اختلال در نعوظ مشخص کردن سرعت شروع، حضور نعوظ شبانه، و کیفیت نعوظی که به دست می آید اما حفظ نمی شود مهم است. کیفیت نعوظ را می توان از روی این سوال سنجید که آیا آلت تناسلی به حدی سفت شده است که بتواند وارد واژن شود یا خیر؟
اختلال نعوظی که به صورت ناگهانی و بدون سابقه قبلی از اختلال عملکرد جنسی شروع می شود نشان دهنده علت روانی است. مگر اینکه عمل جراحی و یا آسیب به سیستم تناسلی وجود داشته باشد. از دست دادن نعوظ شبانه علت عصبی و عروقی دارد. در نهایت، زمانی که نعوظ پایدار نیست، ممکن است علل روانی زمینه ای یا مشکل عروقی موجب ایجاد آن شده باشند. در هر صورت مهمترین نشانه اختلال نعوظ این است که آلت تناسلی سفت نمی شود.
درمان اختلال نعوظ
امروزه، گزینه های بسیاری برای مردانی که اختلال نعوظ دارند وجود دارد. به همین دلیل پزشک ممکن است قبل از تجویز دارو تغییر در عادات زندگی روزمره را تجویز کند. از آنجا که بسیاری از علل اختلال نعوظ با تغییر در شیوه زندگی اثر مثبتی بر رویشان ایجاد می شود، پرداختن به این مسئله می تواند مفید باشد. بنابراین، ورزش منظم، رژیم غذایی سالم، ترک سیگار، و محدود کردن مصرف الکل می تواند تاثیری زیادی بر روی عملکرد نعوظ داشته باشد.
درمان غیر جراحی برای اختلال نعوظ
-
داروهای خوراکی )مهار کننده های فسفودی استراز (PDE-5) که شامل سیلدنافیل، واردنافیل و تادالافیل است(
-
تزریق Intracavernous در آلت تناسلی
-
دستگاه وکیوم نعوظ
درمان های جراحی برای اختلال نعوظ
-
جراحی عروق آلت تناسلی
-
پروتز
-
-
انزال زودرس
انزال زودرس یکی از رایج ترین اختلالات انزال است. حدود ۲۰٪ تا ۳۰٪ از مردان انزال زودرس دارند. مشکلات انزال شامل تخلیه نادرست اسپرم، از پروستات و کیسه مایع منی از طریق مجرای ادرار است.
علل انزال زودرس
-
کنترل مرکزی انزال
-
عصب منتهی به دستگاه منی
-
عصب های حسی متصل به دستگاه تناسلی یا پروستات
علائم و نشانه های انزال زودرس
-
تاخیر اندک در زمان انزال
-
از دست دادن کنترل
-
پریشانی روانی در بیمار و یا شریک جنسی او
درمان انزال زودرس
درمان این حالت به علت ایجاد آن بستگی دارد. اگر علل روانی انزال زودرس به وجود آورده باشد زوج درمانی جنسی یا درمان روانی می تواند مفید باشد. ضمن این که دارو نیز برای درمان این حالت مفید است. داروهایی که برای درمان انزال زودرس استفاده می کنند شامل مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) و داروهای ضد افسردگی سه حلقهای (TCAs) هستند.
اختلال در ارگاسم
اختلال در ارگاسم به معنی ناتوانی برای رسیدن به اوج لذت جنسی پس از تحریک کافی است. در واقع در این اختلال فرد نمی تواند به ارگاسم برسد.
علل اختلال در ارگاسم
-
اختلال روانی
-
نوروپاتی دیابتی
-
مولتیپل اسکلروزیس
-
عوارض ناشی از عمل جراحی دستگاه تناسلی
-
آسیب به لگن
-
داروها (آلفا بلاکرها، داروهای ضد افسردگی)
درمان اختلال در ارگاسم
ناتوانی جنسی آنورگاسمی با کمک مشاوره روانی و یا با درمان علت زمینه ای درمان می شود.
انواع دیگر مشکلات جنسی مردان
یکی دیگر از مشکلات جنسی مردان را مشکلاتی تشکیل می دهند که موجب ایجاد درد جنسی می شوند. آسیب به آلت تناسلی یا بیماری پوستی این ناحیه از جمله این مشکلات می باشند.
در چه سنی مردان مشکلات جنسی را تجربه می کنند؟
تغییرات طبیعی در عملکرد جنسی بیشتر در افراد مسن وجود دارد. مردان مسن می توانند علائم زیر را با داشتن اختلال عملکرد جنسی تجربه کنند:
-
تاخیر بین تحریک و نعوظ
-
کاهش تورم ناشی از نعوظ
-
قدرت کم انزال
-
حجم کم انزال
-
نیاز به زمان زیاد برای رسیدن به نعوظ
-
حساسیت کمتر به محرک های لمسی
-
تستوسترون پایین تر
-
به دست آمدن آهسته تر اوج لذت جنسی
آیا می توان از مشکلات جنسی مردان جلوگیری کرد؟
تغییر در شیوه زندگی برای کمک به درمان و یا بهبود اختلال عملکرد جنسی می تواند مفید باشد. اما مهمتر از آن درمان و کنترل بیماری های زمینه ای مانند فشار خون است که در حال حاضر در بدن وجود دارد. شما می توانید از بروز مشکلات جنسی با داشتن یک شیوه زندگی سالم جلوگیری کنید. به طور منظم ورزش کنید، خوب غذا بخورید و مصرف الکل و سیگار را کنار بگذارید.