حاملگی خارج از رحم

حاملگی خارج از رحم به عنوان اصلی ترین دلیل مرگ و میر مادران باردار در سه ماهه اول بارداری به شمار می آید.

در حاملگی نرمال، یک تخمک در یکی از لوله های فالوپ که تخمدان ها را به رحم متصل می کند، توسط اسپرم لقاح می یابد. تخمک لقاح یافته سپس به سمت رحم حرکت می کند و خود را در جداره داخلی رحم یا اندومتر مستقر می کند، و در آنجا باقی می ماند و رشد می یابد.

همان طور که گفته شد اگر تخمک لقاح یافته خود را در جایی خارج از رحم مستقر نماید، حاملگی خارج از رحم روی داده است. حاملگی خارج از رحم معمولاً در لوله های فالوپ رخ می دهد که منجر به پارگی و آسیب لوله ها یا عدم توانایی در عملکرد درست آنها در آینده می شود. در موارد نادر (تقریباً ۲ مورد از ۱۰۰ مورد حاملگی خارج از رحم)، این اتفاق در تخمدان، حفره لگنی و یا دهانه رحم رخ می دهد.

عوامل ایجاد کننده حاملگی خارج از رحم

عوامل بسیار متعددی وجود دارند که می توانند ریسک ابتلا به حاملگی خارج از رحم را در فرد افزایش دهند. اما نکته ای که باید در نظر داشت این است که ممکن است حاملگی خارج از رحم در فردی که هیچ یک از این عوامل را ندارد نیز رخ دهد. · بیماری های مربوط به التهاب لگن (PID) یا عفونت های لگنی، عفونت در دستگاه تناسلی زنان که معمولاً به علت وجود کلامیدیا بروز می کند. عفونت لگنی نیز فاکتور خطر آفرین دیگری است که ریسک ابتلا به این عارضه را افزایش می دهد. عفونت های لگنی معمولاً توسط ارگانیسم هایی که از طریق رابطه جنسی منتقل می شوند و یا عوامل دیگر بروز می یابد. به طور معمول، جداره داخلی لوله های فالوپ توسط برآمدگی هایی که به مو شباهت دارند پوشیده شده است که سیلیا نامیده می شود. سیلیا به تخمک ها کمک می کند که به آرامی از تخمدان به سمت رحم حرکت کنند. اگر سیلیا به علت عفونت آسیب ببیند، انتقال تخمک ها مختل می شود و تخمک لقاح یافته موفق نمی شود به رحم برسد و نتیجتاً حاملگی خارج از رحم رخ می دهد. انسداد و چسبندگی لوله های فالوپ نیز تأثیر مشابهی دارند

داشتن سابقه ابتلا به حاملگی خارج از رحم(بالاترین ریسک ابتلا؛ ۱۵% پس از تجربه حاملگی خارج از رحم اول و ۳۰% پس از تجربه حاملگی خارج از رحم دوم) · هرگونه آسیب و نقص در لوله های فالوپ می تواند ریسک ابتلا به حاملگی خارج از رحم را افزایش دهد. سابقه انجام هرگونه عمل جراحی بر روی لوله های فالوپ نیز همین اثر را دارد. عفونت، نقایص مادرزادی و یا وجود تومور در لوله های فالوپ نیز ریسک ابتلا را افزایش می دهد.

· اندومتریوز

· فیبروم

· چسبندگی های لگنی

. استفاده از آی  یو  دی

علائم و نشانه های حاملگی خارج از رحم

علائم و نشانه های معمول حاملگی خارج از رحم به شرح ذیل است:

·         درد در ناحیه شکم

·         آمنوره یا عدم وجود قاعدگی

·         خونریزی واژینال یا لکه بینی

·         حالت تهوع و استفراغ

·         دردهای تیز در ناحیه پایین شکم

·         احساس درد در یکی از طرفین شکم

·         احساس ضعف و سرگیجه

·         فشار خون پایین

·         احساس درد در ناحیه شانه، گردن و مقعد

·         (در صورت پاره شدن لوله های فالوپ) خونریزی شدید که متعاقباً به بی هوشی منجر خواهد شد.

تشخیص حاملگی خارج از رحم

اولین گام برای تشخیص پرسش و پاسخ بین بیمار و پزشک و همچنین معاینه پزشک است.

گام بعدی معمولاً انجام تست کمی بارداری (مثبت یا منفی) و یا کیفی (اندازه گیری سطح هورمون ها) است. در برخی موارد امکان دارد پزشک معالج به هنگام معاینه لگنی وجود یک توده کوچک را احساس کند. در صورتی که پزشک به وجود حاملگی خارج از رحم مشکوک باشد، ترکیبی از تست های بارداری و سونوگرافی می تواند به تشخیص کمک کند.

بهترین روش سونوگرافی است. البته امکان دارد با وجود انجام این تست پزشک نتواند نظر قطعی بدهد اما دست کم می تواند وجود توده ای در لوله های فالوپ و یا نقاط دیگر را تشخیص دهد و همچنین عدم وجود جنین در رحم را نیز تشخیص دهد.