سندرم پیش از قاعدگی(PMS) باعث ایجاد چند علامت میشود که شباهت زیادی به علایم مربوط به اوایل بارداری دارند. در نتیجه برخی از زنان در تشخیص این موضوع دچار مشکل میشوند که آیا باردار شدهاند یا اینکه پریود آنان در آستانه شروع است.
علایم سندرم پیش از قاعدگی (PMS) و نیز بارداری در هر زنی متفاوت است، اما آنها غالباً شامل حساسیت پستانها، کرامپ و تغییرات خلق و خو هستند.
علایم شایع در PMS و نیز بارداری شامل موارد زیر است:
تغییرات خلقی
احساس تحریکپذیری، نگرانی، یا اندوه، یا حملات گریه در اوایل بارداری و روزهای منتهی به پریود مشترکند.
این علایم PMS به طور معمول پس از شروع عادت ماهانه از بیین میروند. در هر حال، اگر تغییرات خلقی ادامه پیدا کنند و زن پریود نشود این وضعیت ممکن است نشانگر بارداری باشد.
احساس اندوه مداوم میتواند نشان دهنده افسردگی باشد. در صورت ادامه این علایم به مدت بیش از 2 هفته زنان باید به دکتر مراجعه کنند.
در حدود 10 درصد زنان در سطح جهان دچار یک اختلال روانی هستند که شایع‌ترین نوع آن افسردگی است.
یبوست
تغییرات هورمونی یک علت مشترک یبوست در زنان محسوب میشوند. نوسانات هورمونی میتواند باعث کند شدن حرکات روده شود.
تحقیقات عنوانگر این موضوع هستند که یبوست مبتلابه 38 درصد زنان در طول بارداری است، اما این مشکلی است که زنان در آستانه پریود نیز با آن مواجه میشوند.
بیشترین احتمال دچار شدن به یبوست در زنان باردار مربوط به سه ماهه اول و سه ماهه دوم بارداری است، در حالی که مشکلات روده مرتبط به PMS به طور معمول پس از آغاز پریود برطرف میشوند.
درد و حساسیت پستان
تغییرات پستان یک علامت مشترک بین PMS و اوایل بارداری است. این تغییرات میتوانند موارد زیر را شامل شوند:
• درد
• حساسیت
• ورم
• سنگینی پستان
• افتادگی پستان
• بروز برآمدگی بافت در پستان
شدت علایم مزبور در بین زنان مختلف یکسان نیست.
به هر حال در زنان دچار PMS، علایم مرتبط به پستان به طور معمول بیشترین بروز را در آستانه شروع پریود نشان میدهند، و این علایم معمولاً در طول پریود یا درست پس از خاتمه آن از بین میروند.
در اوایل بارداری پستانها ممـــکن است نسبت به لمس حساس باشند و اغلب سنگینتر احساس میشوند. ناحیه اطراف نوک پستان ممکن است تیر بکشد و ناسور به نظر برسد. برخی زنان نیز دچار بروز وریدهای آبیرنگ ملموستر در نزدیکی سطح پستان میشوند.
علایم پستانی حاملگی در طول 1 تا 2 هفته پس از لقاح شروع میشود و ممکن است تا زمان تولد بچه ادامه پیدا کند.
خستگی مفرط
هورمون پروژسترون تقویت کننده کسالت و خستگی مفرط پیش از پریود است. خستگی مفرط مورد اشاره به طور معمول پس از شروع پریود از بین میرود.
در مورد زنان دچار پریودهای سنگین، خستگی بیش از حد در کل زمان پریود ادامه پیدا میکند. این خستگی در عین حال میتواند نشانهای از آنمی کمبود آهن باشد.
خستگی مفرط یک علامت شایع اوایل بارداری است. این خستگی اغلب در سراسر سه ماهه اول بارداری ادامه پیدا میکند، و برخی از زنان ممکن است در کل 9 ماه بارداری دچار خستگی باشند. دشواری خواب و تکرر ادرار شبانه میتواند باعث تشدید خستگی مفرط دوره بارداری شود.
خونریزی یا لکه‌بینی
لکه‌بینی یا خونریزی خفیف ممکن است در ابتدای بارداری ایجاد شود. این مورد زیر عنوان خونریزی کاشت نطفه شناخته میشود و به طور معمول در طول 10 تا 14 روز پس از لقاح بروز میکند.
بسیاری از زنان دچار این نوع خونریزی نمیشوند. دیگران ممکن است آن را تجربه کنند. خونریزی مزبور سبکتر از خونریزی عادت ماهانه است.
PMS به طور معمول سبب لکه‌بینی نمیشود، اگرچه پریود ممکن است در روز اول بسیار سبک باشد. به طور معمول خونریزی عادت ماهانه به مدت 4 تا 5 روز ادامه پیدا میکند و میزان از دست رفتن خون در آن به شکل قابل توجهی بیشتر از لکه‌بینی لقاح است.
کرامپ
کرامپ یک عارضه مشترک بین PMS و اوایل بارداری است. کرامپ‌های اوایل بارداری شبیه به کرامپ‌های عادت ماهانه است اما ممکن است در ناحیه زیر شکم بروز کند.
این کرامپ‌ها ممکن است در طول بارداری برای هفتهها یا حتی ماهها ادامه پیدا کنند، زیرا در این دوره کاشت نطفه صورت گرفته و رحم متسع میشود.
سردرد و درد پشت
تغییرات هورمونی میتوانند در اوایل بارداری و پیش از پریود عادت ماهانه سبب ایجاد سردرد و درد پشت شوند.
تغییرات اشتها
افزایش اشتها و ولع غذا خوردن علایم شایعی در بارداری محسوب میشوند اما امکان بروز آنها در PMS نیز وجود دارد.
بسیاری از زنان مبتلاء به PMS چار افزایش اشتها و ولع غذا میشوند که بیشتر معطوف به غذاهای چرب یا شیرین یا غذاهای پرکربوهیدرات است. تغییرات ایجاد شده در هورمونهای استروژن و پروژسترون احتمالاً بر ولع غذا درست پیش از آغاز پریود تأثیر میگذارند.
بسیاری از زنان دچار ولع نسبت به غذاهای خاصی بوده و نسبت به بقیه غذاها دچار بیزاری و دلزدگی میشوند و این غذاها به مشام آنها دارای بوی ناخوش جلوه میکند. دلزدگی غذایی در زنان دچار PMS کمتر شیوع دارد.
برخی زنان باردار نسبت به اقلام غیر غذایی مثل یخ یا خاک و گل دچار ولع میشوند. اصطلاح پزشکی مربوط به این وضعیت پیکا است. هر کسی که دچار پیکا باشد باید به پزشک مراجعه کند.
علایم خاص بارداری
برخی علایم بیش از آنکه نشان دهنده قریبالوقوع بودن پریود باشند نشان دهنده اوایل بارداری هستند. به هر حال، اطمینان از علت بسته به انجام تست بارداری خانگی یا مراجعه به متخصص زنان است.
علایمی که بیشتر محتمل است پیامی از بارداری باشند عبارتند از:
قطع پریود
قطع پریود یکی از نشانههای بسیار آشکار باردار بودن زن است. اگر پریود یک هفته به تأخیر افتاده و بارداری یک احتمال باشد، زنان باید تست بارداری انجام دهند.
بسیاری از تستها دارای حساسیت بالایی هستند و میتوانند هورمونهای بارداری را چندین روز پیش از قطع پریود کشف کنند.
در هر حال برای قطع پریود علل دیگر شامل موارد زیر نیز مطرح است:
• استرس
• کمبود وزن بدن
• سندرم تخمدان پلیکیستیک (PCOS)
• قطع استفاده از روشهای کنترل بارداری یا آغاز استفاده از آنها یا تغییر روش در این مورد
• ابتلاء به یک اختلال پزشکی مثل مشکلات تیروئید یا بیماری دیابت
• یائسگی
تهوع
در حالی که ناراحتی گوارشی خفیف در آستانه شروع پریود امکان بروز دارد، تهوع و استفراغ علایم شاخصۀ PMS محسوب نمیشوند.
به هر حال اینها جزء علایم شایع اوایل بارداری به حساب میآیند. تهوع مشکلی است که تا 80 درصد زنان باردار با آن مواجه هستند. تهوع و استفراغ به طور معمول پیش از هفته 9 بارداری آغاز میشوند.
به طور معمول علایم مزبور در سه ماهه دوم بارداری فروکش میکنند اما برخی از زنان در تمام طول بارداری با تهوع درگیرند.
تغییرات نوک پستان
اگرچه تغییرات پستان هم در PMS و هم در بارداری دیده میشود، تغییرات مربوط به نوک پستان به ندرت در PMS دیده میشود.
اگر هاله پستان تیرهتر یا بزرگتر شود این تغییر نشان دهندۀ بارداری است. این تغییرات ممکن است در فاصلۀ 1 تا 2 هفته پس از تشکیل نطفه بروز کنند.
چه هنگامی به متخصص زنان مراجعه کنیم
زنانی که ظن به باردار بودن در موردشان مطرح است باید تست بارداری انجام دهند. اگر نتیجه تست مثبت باشد، زنان باید برای تأیید بارداری و برنامهریزی برای آینده آن به متخصص زنان مراجعه کنند.
اگر تست بارداری منفی باشد، اما به فاصله 1 تا 2 هفته پس از زمان معمول پریود انجام نگیرد، کماکان مراجعه به متخصص زنان ایده خوبی محسوب میشود.
متخصص زنان میتواند دلیل قطع پریود را مشخص کرده و گزینههای درمانی درخور را برای آن توصیه کند. متخصص زنان در عین حال میتواند در مورد هر گونه علایم نامعمول بررسی لازم را انجام دهد.