علائم و راههای تشخیص “سرطان سینه”

علائم “سرطان سینه” کدامند؟ سرطان پستان چگونه شروع می شود؟ تومورهای خوش خیم و بد خیم چه تفاوتی با هم دارند؟ این سرطان با چه سرعتی رشد می کند؟ پاسخ همه این سوالات را در ادامه بخوانید.علائم سرطان سینه کدامند؟ سرطان پستان چگونه شروع می شود؟ تومورهای خوش خیم و بد خیم چه تفاوتی با هم دارند؟ این سرطان با چه سرعتی رشد می کند؟ پاسخ همه این سوالات را درادامه بخوانید.

سرطان سینه ( پستان ) چیست و چگونه آغاز می شود؟
سرطان پستان ناشی از رشد خارج از قاعده سلول های غیرطبیعی در پستان است. در هر دو نوع تومورهای خوش خیم و بدخیم، رشد سریع و زیاد سلول ها وجود دارد. روند زیاد شدن سلول ها در تومورهای خوش خیم در مرحله مشخصی متوقف می شود، در تومورهای بدخیم این رشد به صورت غیر قابل مهار ادامه می یابد تا حدی که در صورت عدم درمان، تمامی قسمت های بدن را تحت تأثیر قرار داده و از کار می اندازد.
شایع ترین نوع سرطان پستان، سرطان از منشاء مجاری شیری است و از آنجا که این نوع بافت بیشتر در یک چهارم بالایی و خارجی پستان وجود دارد، در حدود نیمی از سرطان های پستان در ربع فوقانی و خارجی آن یافت می شوند.

تومورهای خوش خیم و بدخیم چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
باید گفت که در تمام تومورها رشد سریع و زیاد سلول ها وجود دارد. خواه این تومور خوش خیم باشد یا بدخیم. آنچه حائز اهمیت است و تفاوت اصلی این دو نوع تومور را سبب می شود این است که روند زیاد شدن سلول ها در تومورهای خوش خیم در مرحله مشخصی متوقف می شود ولی در تومورهای بدخیم به صورت غیرقابل مهار ادامه می یابد. این رشد سلولی در تومورهای بدخیم که همان سرطان است تا حدی ادامه می یابد که در صورت عدم درمان تمامی قسمت های بدن را تحت تأثیر قرار داده و از کار می اندازد. این در حالی است که این اتفاق، هرگز در تومورهای خوش خیم نمی افتد.
سرطان پستان، شایعترین سرطانی است که خانم ها به آن مبتلا می شوند. در کشورهای غربی این بیماری بیشتر در سنین بالای ۵۰ سال دیده می شود ولی در کشور ما بیماران جوان تر هستند و در بسیاری از موارد به علت عدم آگاهی از علائم بیماری در مراحل پیشرفته تری مراجعه می کنند.
هر چقدر سرطان پستان زودتر تشخیص داده شود، درمان آن آسان تر و موفقیت آمیز تر است. به همین دلیل لازم است بانوان جهت حفظ سلامت خود، حقایقی را در مورد این بیماری بدانند.

عوامل ابتلا به سرطان سینه

دلیل ابتلا به سرطان سینه چیست؟
مهمترین عواملی که باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان پستان می شوند عبارتند از :
*سابقه فامیلی ابتلا به سرطان پستان، بخصوص در مادر، خواهر یا دختر
*سابقه سرطان پستان در خود فرد
*سن اولین زایمان بیشتر از ۳۵ سال
*نازایی
*بلوغ زودرس
*یائسگی دیررس
*چاقی پس از یائسگی
*مصرف زیاد چربی حیوانی در رژیم غذایی
*سابقه تابش اشعه زیاد به قفسه سینه
*برخی از بیماریهای خوش خیم پستان

البته باید تاکید کرد که وجود یک یا تمام این شرایط در هر فرد به معنای ابتلای قطعی وی به این بیماری نیست و این عوامل صرفا” احتمال ابتلا را افزایش می دهند.

علائم و نشانه های سرطان سینه چیست؟

۱- توده یا تومور پستان:

توده های مشکوک به سرطان در لمس به صورت سفت یا سخت، گاه غیرمتحرک و با چسبندگی به اطراف لمس می شوند. همان گونه که قبلاً گفته شد، اغلب این توده ها منفرد و بدون درد هستند. باید توجه داشت که قضاوت در مورد خوش خیم یا بدخیم بودن توده، بعهده پزشک معالج بوده و پس از بررسی های دقیق مقدور خواهد بود.

۲- ترشح از نوک پستان:
ترشحات پستان می توانند به رنگ های مختلف مشاهده شوند (سفید، قهوه ای، آبی، خاکستری، قرمز، سبز و یا بدون رنگ). ترشح ناشی از سرطان پستان معمولاً خون واضح و یا خونابه ای یا در برخی از موارد بی رنگ می باشد.
ترشح خونی یا آبکی که خودبخودی بوده و از یک پستان و از یک مجرا خارج شود، یا همراه با غده ای در پستان باشد، شک به سرطان را افزایش می دهد.

۳- تغییرات پوست پستان:
این تغییرات به صورت فرورفتگی و یا کشیدگی پوست پستان بروز می کنند. فرورفتگی پوست پستان ممکن است بطور ثابت و مشخص وجود داشته باشد و یا در حالات خاصی از معاینه پستان دیده شود. کشیدگی پوست، اگر چه علامتی مهم است ولی یافته قطعی دال بر سرطان نیست و گاهی به دنبال بیماری های خوش خیم پستان نیز دیده می شود.

۴- تغییرات نوک پستان:
در بعضی افراد فرورفتگی نوک پستان ممکن است بعد از شیردهی یا پس از دوران بلوغ ایجاد شود که معمولاً به طور خود به خودی و یا با دستکاری خود فرد به حالت اول برمی گردد. در حالیکه در سرطان، این فرورفتگی حالت ثابت دارد و با معاینه دقیق پستان ممکن است وجود غده ای در زیر نوک و هاله پستان مشخص شود.

قرمزی و خارش نوک پستان همراه با پوسته پوسته شدن و ترک خوردن آن، می تواند علامت نوعی از سرطان پستان به نام پاژه باشد مگر اینکه خلاف آن ثابت شود.

۵- بزرگی غدد لنفاوی زیر بغل:
آنچه از اهمیت ویژه ای برخوردار است این موضوع است که بزرگی غدد لنفاوی زیربغل می تواند به دلیل ضایعات خوش خیم و حتی التهاب ها و ضربه به ناحیه دست و یا پستان باشد. بنابراین اگرچه این علامت بیمار را به سمت بررسی های بیشتر هدایت می کند ولی باید دانست که این حالت از ابتدا نگران کننده نیست.

۶- تغییراندازه پستان:
گاهی اوقات به علت بزرگی بیش از حد یک تومور و یا التهاب قابل توجه دور تومورهای کوچکتر، پستان در یک طرف، بطور واضحی بزرگتر از طرف مقابل می شود. البته اندازة دو پستان در افراد سالم نیز کاملاً مشابه نیست ولی بزرگی یک پستان نسبت به طرف دیگر که اخیراً ایجاد شده است، باید مورد توجه قرار گیرد و با انجام معاینه از عدم وجود توده و سلامت پستان مطمئن شد. گاهی هم تومورهای خوش خیم و نیز ضربه به پستان، خونریزی و یا التهاب ناشی از تجمع شیر در پستان (بویژه در خانم های باردار و شیرده) و کیست های بزرگ، باعث این عدم تقارن می شوند که با معاینه و استفاده از روش های تشخیصی، می توان نوع آنها را تعیین نمود (۳ و ۲).

با وجود آنکه نمی توان از ایجاد سرطان پستان جلوگیری کرد ولی با تشخیص زودرس و به موقع آن، شانس بیشتری برای درمان موفقیت آمیز این بیماری وجود دارد.
سه روش شناخته شده برای تشخیص زودرس سرطان سینه وجود دارد که عبارتند از:
*خودآزمایی پستان
*معاینه پستان توسط پزشک
*ماموگرافی
*خودآزمایی پستان
*اگر درد سینه دارید …
در مراحل اولیه سرطان سینه ممکن است هیچ دردی و یا ناراحتی نداشته باشید. توسط ماموگرافی و آزمایشات منظم سینه، می توانید تغییرات سینه خود را متوجه شوید. خودتان نیز می توانید هر ماه، پستان خود را معاینه کنید و تغییرات را بفهمید.
به یاد داشته باشید، بسیاری از برآمدگی ها و جوش ها، خوش خیم می باشند و سرطانی نیستند و به خوبی با درمان مناسب بهبود می یابند.
اگر شما هر نشانه غیرطبیعی را در سینه خود مشاهده کردید، به پزشک مراجعه کنید. تشخیص و درمان به موقع سرطان سینه، شانس زندگی فرد را بیشتر می کند.

جلوگیری از سرطان سینه
هیچ راه مطمئنی برای جلوگیری از این سرطان وجود ندارد. اما شما می توانید سینه خودتان را معاینه کنید و شیوه جلوگیری از سرطان سینه را بیاموزید.
عوامل خطری که شما نمی توانید آنها را کنترل کنید، عبارتند از: جنس، ژن، نژاد، سن، وضعیت یائسگی، داروها و درمان های پزشکی، سن شروع قاعدگی و تاریخچه سلامتی خانوادگی.

کنترل سرطان سینه
– بارداری و شیردهی : بارداری قبل از سن سی سالگی و شیردهی، تعداد دفعات قاعدگی را کم می کند که یکی از دلایل کاهش خطر ابتلا به سرطان سینه می باشد. هورمون استروژن، ایجاد ۸۰ درصد سرطان های سینه را تحریک می کند. بارداری و شیردهی باعث کاهش میزان این هورمون می شود.

– هورمون درمانی : استفاده از هورمون درمانی (مثلا برای مشکلات یائسگی) باعث بروز مشکلات قلبی و سرطان سینه می شود، در حالی که هورمون درمانی برای سلامت استخوان ها خوب است و جلوی سرطان روده بزرگ را می گیرد.

– الکل: نوشیدن الکل ممکن است میزان هورمون های زنانه را تغییر دهد و باعث بروز سرطان سینه گردد.

– سیگار: سیگار دارای مواد شیمیایی می باشد که باعث بروز سرطان می شود. این مواد شیمیایی جذب بدن شده و بر سلامت کنونی و آینده فرد اثر می گذارد.

– رژیم غذایی: انواع کلم ها دارای ترکیبات سولفور هستند که با سرطان می جنگند. دانه سویا دارای ایزوفلاون جنیستین می باشد که با سرطان سینه می جنگد. پیاز و سیر، ادویه ها، توت ها و میوها، دانه ها و غلات، ماهی ها، چای و قهوه بدون کافئین، آب و آبمیوه نیز موادغذایی ضد سرطان می باشند.

– ورزش: ۳ تا ۵ ساعت در هفته، پیاده روی تند کنید تا خود را در مقابل سرطان سینه محافظت نمایید.

– وزن: وزن خود را با ورزش و تغییر عادات غذایی متعادل کنید تا از سرطان در امان مانید.

معاینه سینه توسط خود فرد
این معاینه باید هر ماه توسط خود فرد انجام شود. همراه با این معاینه، باید ماموگرامی سالانه و آزمایشات پزشکی نیز انجام شود. با این معاینه، تغییرات یک ماه گذشته را می توانید در سینه‌تان ببینید.
در این معاینه، بافت سینه را از قسمت زیر نوک سینه و هاله اطراف سینه به سمت زیر بغل معاینه می کنید. هر ماه ۱۵ دقیقه برای معاینه سینه خود وقت بگذارید.

زمان مناسب برای معاینه سینه توسط خود فرد
– اگر شما هنوز یائسه نشده اید: چند روز بعد از اتمام قاعدگی، این معاینه را انجام دهید. در این هنگام، میزان هورمون ها ثابت و سینه کمتر حساس می باشد.
– اگر شما یائسه شده اید: روز مشخصی را در هر ماه به این معاینه اختصاص دهید.

روش های معاینه سینه توسط خود فرد

۱- دست ها بر مفصل ران
بایستید و دستان خود را بر مفصل ران بگذارید و ظاهر هر دو سینه خود را بررسی کنید.
اندازه، شکل و فاصله بین سینه ها را نگاه کنید.
اگر تغییری در رنگ پوست و یا بافت سینه می بینید، آن را یادداشت کنید.
به نوک سینه و هاله اطراف آن نگاه کنید و ببینید که سالم به نظر می رسند یا نه.

۲- دست ها پشت سر
در حالی که در مقابل یک آیینه ایستاده اید، دست ها را بالا ببرید و پشت سرتان قرار دهید و نگاه کنید که آیا سینه ها به سمت بالا حرکت می کنند و هر گونه تغییری را یادداشت کنید.
به نوک سینه و هاله اطراف آن نگاه کنید و ببینید گودی، برآمدگی و یا تورفتگی در این نواحی بوجود نیامده باشد.
به زیر بغل خود نگاه کنید و ببینید در آن ناحیه که گره لنفاوی دارد، ورمی وجود نداشته باشد.

۳- بررسی نوک سینه
هر دو دست خود را پایین بیاورید.
با انگشتان سومی و اشاره دست راست، به آرامی نوک سینه چپ را فشار دهید و نوک سینه را به طرف جلو بکشید. ببینید که آیا نوک سینه به جای اول خود برمی گردد؟ و آیا مایعی از نوک سینه ترشح می شود؟
تغییرات را یادداشت کنید. سینه راست را نیز به همین طریق معاینه کنید.

۴- ایستاده و مالش
دست چپ خود را بالا ببرید و با استفاده از انگشتان دست راست بر روی سینه چپ فشار کمی وارد کنید.
انگشتان خود را از بالا تا پایین سینه و همینطور از سمت داخلی سینه به سمت زیر بغل حرکت دهید.
می توانید از حرکت دایره‌ای شکل استفاده کنید.
هر گونه تغییری در بافت، رنگ و یا اندازه سینه را یادداشت کنید.
سپس روی سینه راست نیز همین معاینه را انجام دهید.
بهتر است این معاینه را در زیر دوش آب انجام دهید، زیرا پوست خیس است و دارای کمترین مقاومت در برابر اصطکاک انگشتان می باشد.

۵- درازکشیده و مالش
این معاینه را در اتاق خوابتان انجام دهید.
بر روی تخت دراز بکشید و بالش را زیر سر و شانه های خود قرار دهید.
دست چپ خود را پشت سرتان قرار دهید.
با دست راست، سینه و زیر بغل را مالش دهید (همانطور که در معاینه ایستاده و مالش توضیح داده شد)
هر گونه تغییر در بافت، رنگ و اندازه را یادداشت کنید.
سپس سینه دیگر را نیز معاینه کنید.

توصیه ها
– روز معینی را در هر ماه برای این معاینه انتخاب کنید و هیچ گاه آن روز را فراموش نکنید.
– با آرامش و تنفس معمولی این معاینه را انجام دهید.
– هر گونه تغییری را به پزشک خود بگویید.
– معاینه پزشکی و ماموگرافی سالانه را هم فراموش نکنید.