بسیاری از زنان با مشکل درد در هنگام برقراری رابطه جنسی مواجه هستند. این مشکل در میان خانم‌های یائسه یا خانم‌هایی که در حال یائسه شدن هستند، بیشتر شایع است. لیزر واژینال یک روش درمانی با لیزر CO2 است که تمام مشکلات مربوط به بافت واژینال (مانند درد و سوزش) که بعد از یائسگی، درمان سرطان و برداشتن تخمدان ایجاد می‌شود را به نحو موثری درمان می‌کند.
دیسپارونی یک اصطلاح پزشکی برای درد در طول رابطه جنسی (یا مقاربت دردناک) است و به معنای احساس درد در هنگام دخول یا قبل یا بعد از آن، می‌باشد. بسیاری از زنان در مقاطعی از زندگی خود با این مشکل مواجه می‌شوند. مقاربت دردناک به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود، از مشکلات ساختاری بدن گرفته تا مشکلات فیزیولوژیکی.
درد ناشی از دیسپارونی (مقاربت دردناک) ممکن است به صورت‌های مختلفی شرح داده شود: سوزش، درد شدید یا درد تپنده در واژن. اگر شما هم این علائم را دارید، باید بدانید که تنها نیستید. در حدود نیمی از زنانی که یائسه هستند، علائم مربوط به آتروفی واژن از جمله مقاربت دردناک را تجربه می‌کنند.
علائم دیسپارونی یا مقاربت دردناک
دیسپارونی یا مقاربت دردناک موجب بروز علائم زیر می شود:
-
درد تنها در هنگام دخول در هنگام نزدیکی
-
احساس درد با قرار دادن هر جسمی در واژن، حتی چیزی مانند تامپون
-
احساس درد بعد از رابطه جنسی که اخیرا داشتید، اما دردناک نبوده است.
-
احساس سوزش در واژن
-
احساس درد تپنده در واژن که برای ساعت‌ها بعد از مقاربت ادامه دارد.
دلایل دیسپارونی یا مقاربت دردناک
دلایل فیزیکی مقاربت جنسی دردناک، بسیار مختلف و متعدد هستند. پی بردن به دلیل نزدیکی دردناک به این موضوع بستگی دارد که درد تنها هنگام دخول در طول رابطه جنسی احساس می‌شود یا این که درد با قرار گرفتن هر جسمی در واژن (حتی تامپون) احساس می‌شود. در بسیاری از موارد، عوامل احساسی نیز در مقاربت‌های جنسی دردناک، دخیل هستند.
درد در هنگام دخول (دخول دردناک)
درد درهنگام دخول ممکن است بر اثر عوامل مختلفی ایجاد شود، از جمله:
-
مرطوب نبودن واژن به اندازه کافی: مرطوب نبودن واژن ممکن است به این علت باشد که شخص قبل از دخول به اندازه کافی تحریک نشده است. اما مرطوب نبودن واژن ممکن است به علت کاهش ترشح استروژن نیز باشد. کاهش ترشح استروژن ممکن است بر اثر عوامل زیر ایجاد شود:
-
شیر دهی به کودک
-
برداشتن تخمدان‌ها با عمل جراحی
-
انجام شیمی‌درمانی برای درمان سرطان
-
بعد از هورمون درمانی برای درمان سرطان سینه
-
بعد از انجام پرتودرمانی در ناحیه لگن برای درمان سرطان
-
یائسگی (شایع‌ترین دلیل)
-
آسیب فیزیکی یا ضربه به واژن: آسیب یا ضربه فیزیکی یا التهاب ممکن است بر اثر عوامل مختلفی ایجاد شود، از جمله: تصادف با ماشین، جراحی در ناحیه لگن، ختنه‌ی زنان و ایجاد برش در واژن در هنگام زایمان طبیعی برای بزرگ کردن کانال زایمان.
-
التهاب، عفونت یا بیماری‌های پوستی: در صورتی که ناحیه واژینال یا مجاری ادرار دچار عفونت شوند، این مساله منجر به مقاربت جنسی دردناک می‌شوند. اگزما یا دیگر بیماری‌های التهابی پوست نیز موجب احساس درد در هنگام نزدیکی می‌شوند.
-
انقباض واژن : انقباض واژن که به معنای گرفتگی و اسپاسم ماهیچه‌ها و بافت داخلی واژن می‌باشد، می‌تواند باعث درد شدید در هنگام دخول در طول رابطه جنسی شود.
-
اختلالات مادرزادی: بسیاری از اختلالات ژنتیکی و مادرزادی می‌تواند دلیل زمینه‌ای مقاربت دردناک باشد. برخی از این اختلالات عبارتند از شکل نگرفتن کامل بافت واژینال و شکل گرفتن بافت مخاطی که ورودی واژن را مسدود کرده است.
درد شدید و عمقی
درد شدید و عمقی واژن معمولا با دخول کامل آلت در واژن حس می‌شود و معمولا در پوزیشن‌های خاص در رابطه جنسی این درد بیشتر احساس می‌شود. دلایل این درد عبارتند از:
-
برخی بیماری‌های خاص: این بیماری‌ها عبارتند از: التهاب لگن، پرولاپس رحم، انحراف و کج شدگی رحم، فیبروز رحم، سندرم روده‌ی تحریک پذیر، هموروئید و کیست‌های تخمدان.
-
انجام جراحی و برخی روش‌های درمانی پزشکی: زخم ناشی از جراحی‌های ناحیه لگن، مانند جراحی هیستکتومی گاهی می‌تواند باعث مقاربت و نزدیکی دردناک شود. انجام درمان‌های پزشکی برای سرطان مانند شیمی‌درمانی و پرتودرمانی نیز موجب تغییراتی در بدن می‌شوند که منجر به مقاربت دردناک می‌شوند.
عوامل احساسی
احساسات و عوامل روحی نقش بسیار تعیین کننده‌ای در کیفیت رابطه جنسی دارند و ممکن است در مشکل نزدیکی دردناک نیز تاثیر گذار باشند. عوامل روحی و احساسی عبارتند از:
-
مشکلات فیزیولوژیکی: افسردگی یا نگرانی شخص در مورد ظاهر و بدن خودش، ترس از نزدیک شدن به طرف مقابل و مشکلاتی که در رابطه طرفین وجود دارد. این عوامل می‌توانند باعث شوند که شخص در هنگام برقراری رابطه جنسی به اندازه کافی تحریک نشود و در نتیجه دخول، دردناک و ناراحت کننده باشد.
-
استرس: داشتن استرس در هنگام برقراری رابطه جنسی موجب دخول دردناک می‌شود چرا که استرس باعث منقبض شدن عضلات کف لگن می‌شود.
-
داشتن سابقه‌ی تجاوز جنسی: البته بسیاری از زنانی که مشکل مقاربت جنسی دردناک دارند، در گذشته سابقه‌ی تجاوز جنسی نداشته‌اند، اما در صورتی که شخصی در گذشته با این مشکل مواجه شده باشد، این عامل بر احساس درد در هنگام نزدیکی تاثیر خواهد داشت.
گاهی اوقات گفتن این که علت درد در هنگام رابطه جنسی براثر مشکلات فیزیکی است یا مشکلات احساسی، کار بسیار مشکلی است. ممکن است دردی که شخص در ابتدا حس می‌کند باعث ترس و اضطراب او شود و این عامل باعث درد بیشتر شود.
در بسیاری از موارد وقتی اشخاص هر دردی را در بدن خود احساس می‌کنند از انجام کاری که باعث به وجود آمدن این درد شده است، خودداری می‌کنند. اما در این مورد این کار راه حل مناسبی نیست.
راه و روش‌های درمان مقاربت دردناک
روش هورمون‌تراپی می‌تواند با بالا بردن سطح استروژن، علائم خشکی واژن و درد در هنگام نزدیکی را بهبود بخشد. استفاده کوتاه مدت از هورمون، خطرات کمی به همراه دارد اما تحقیقات نشان داده که استفاده بلند مدت از هورمون (بیش از ۵ سال) خطر ابتلا به سرطان سینه را به دنبال دارد.
برخی روش‌های جایگزین هورمون درمانی عبارتند از: استفاده از ژل‌های مرطوب کننده واژن، مصرف قرص‌های ضد بارداری، مصرف تستسترون.
با وجود درمان‌هایی که گفته شد، لیزر واژینال یک روش ایمن و موثر برای درمان خشکی واژن و درد در هنگام نزدیکی است. لیزر واژینال، جایگزین بی‌خطر برای کسانی است که قبلا شیمی‌درمانی یا پرتو درمانی انجام داده‌اند و نمی‌توانند از روش‌های هورمون‌تراپی استفاده کنند. ثابت شده است که روش لیزر واژینال تاثیر بسیار بیشتری نسبت به روش‌های هورمون‌تراپی دارد.
لیزر واژینال چیست و چگونه عمل می‌کند؟
روش لیزر واژینال، یک روش کاملا غیر تهاجمی و بدون جراحی است که نیازی به بیهوشی ندارد. با توجه به عملکرد غیر تهاجمی و تاثیر ملایم لیزر بر روی دیواره‌ی واژن، می‌توان این روش را به صورت سرپایی انجام داد. این روش علاوه بر این که مقرون به صرفه است، تاثیرات چشمگیری نیز دارد. در طی جلسه درمانی پروب دستگاه لیزر واژینال درون واژن قرار داده می‌شود و با تاباندن اشعه لیزر، لایه‌های زیرین جداره‌ی واژن گرم می‌شوند و این موضوع باعث افزایش جریان خون و تحریک کلاژن‌سازی در این بافت‌ها می‌شود و بدین ترتیب پروسه‌ی بازسازی واژن آغاز می‌شود. بیماران بلافاصله بعد از جلسه‌ی درمانی می‌توانند به انجام کارهای روزمره خود بازگردند. پس از مدتی، با تکمیل پروسه بازسازی واژن، رفته رفته واژن به حالت طبیعی خود باز می‌گردد و محیط واژن بدون نیاز به ژل یا مصرف هورمون، مرطوب خواهد بود.
برای رسیدن به نتایج ایده‌آل، انجام سه جلسه درمانی ضرورت دارد، اما بیماران حتی بعد از اولین جلسه درمانی هم شاهد تغییرات قابل توجهی خواهند بود.
هر جلسه درمانی تنها در حدود ۵ دقیقه طول می‌کشد. فاصله بین جلسات درمانی در حدود شش هفته باید باشد و مراجعه مجدد برای چکاپ‌های بعدی تنها یک بار در سال کفایت می‌کند. البته زمان‌بندی گفته شده تقریبی است و این زمان‌بندی در هر بیماری با توجه به شرایط او و شدت آتروفی واژن متفاوت است.