سرطان تخمدان چیست؟
پژوهش حاضر نشان می دهد که سرطان در لوله های فالوپ به سمت تخمدان ها حرکت می کند تخمدان ها به صورت دوقلو هستند که تولید تخمک در بدن زنان و منبع اصلی هورمونهای استروژن و پروژسترون می باشند. درمان های سرطان تخمدان در سال های اخیر بسیار موثر تر شده اند و اگر این بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده شود نتایج بهتری حاصل می شود.
علائم سرطان تخمدان
علائم این بیماری شامل:
• نفخ یا فشار در شکم
• درد در شکم یا لگن
• احساس سیر شدن سریع هنگام خوردن وعده های غذایی
• ادرار بیشتر
این علائم می توانند به علل دیگری به غیر از سرطان نیز ایجاد شوند.اگر این علائم برای بیش از چند هفته از بین نرفت، به پزشک خود مراجعه کنید .
عوامل خطر: سابقه خانوادگی(وراثت)
شانس یک زن برای ابتلا به سرطان تخمدان اگر یکی از بستگان نزدیک وی دچار سرطان تخمدان، پستان، یا روده بزرگ بوده بالاتر است. محققین معتقدند که تغییرات ژنتیکی به ارث برده 10 درصد از سرطان های تخمدان را تشکیل می دهند. این شامل جهش های ژن BRCA1 و BRCA2، که به سرطان پستان مرتبط است. زنان با سابقه خانوادگی قوی باید با یک دکتر برای معاینه و پیگیری مداوم مشورت کنند.
عوامل خطر: سن
قویترین عامل خطر ابتلا به سرطان تخمدان، افزایش سن است. احتمال گسترش سرطان پس از یائسگی یک زن بالا می رود. با استفاده از هورمون درمانی پس از یائسگی ممکن است خطر ابتلا بالاتر نیز برود. به نظر میرسد این رابطه در زنانی که استروژن بدون پروژسترون را برای حداقل 5 تا 10 سال دریافت می کنند قویتر است. پزشکان هنوز مطمئن نیستند که آیا مصرف ترکیبی از استروژن و پروژسترون نیز خطر ابتلا را افزایش می دهد یا خیر.
عوامل خطر: چاقی
زنان چاق در معرض خطر بالاتری از ابتلا به سرطان تخمدان نسبت به زنان دیگر هستند، میزان مرگ و میرآنان در اثر این بیماری بیشتراست ، سنگین ترین زنان به نظر می رسد دارای بیشترین ریسک ابتلا هستند.
آزمون های غربالگری سرطان تخمدان
هیچ راهی آسان و قابل اعتماد برای تست سرطان تخمدان بخصوص اگر فرد هیچ علامتی نداشته باشد وجود ندارد. با این حال، دو راه برای تشخیص سرطان تخمدان در طول معاینه عادی زنان وجود دارد. یک آزمایش خون برای سنجش افزایش میزان پروتئینی به نام CA-125 است. دیگر سونوگرافی از تخمدان است. متاسفانه، این روش فقط زمانی که سرطان تا مرحله ی متوسط پیشرفت نکرده است کاربرد ندارد. به همین دلیل، غربالگری فقط برای زنان با عوامل خطر قوی توصیه می شود.
تشخیص سرطان تخمدان
آزمایشات تصویری، مانند سونوگرافی یا سی تی اسکن تنها می تواند وجود توده را درتخمدان نشان دهد . اما این اسکن نمی تواند تعیین کند که آیا این ناهنجاری سرطان است یا نه. اگر مشکوک به سرطان باشد، گام بعدی که معمولا عمل جراحی برای برداشتن بافت مشکوک است انجام می شود. پس از آن یک نمونه به آزمایشگاه برای بررسی بیشتر ارسال می شود. این نمونه برداری بیوپسی نام دارد.
عمل جراحی اولیه برای سرطان تخمدان کمک می کند تا تشخیص داده شود که سرطان تا چه اندازه گسترش یافته است، این موضوع توسط مراحل زیر شرح داده شده است:
مرحله اول: محدود به یک یا هر دو تخمدان
مرحله دوم: گسترش به رحم یا سایر اندامهای نزدیک
مرحله سوم: گسترش به غدد لنفاوی و یا پوشش شکم
مرحله چهارم: گسترش به اعضای دورتر، مانند ریه ها و کبد
انواع سرطان تخمدان
اکثریت قریب به اتفاق این سرطان ها محدود به تخمدان هستند. این تومورها بدخیم بوده و از سلولهای در سطح تخمدان تشکیل می شوند. برخی از تومورهای اپی تلیال به وضوح سرطانی نیستند اینها به عنوان تومور بدخیم با پتانسیل کم (LMP) شناخته شده است. تومورهای LMP به آرامی رشد میکنند و خطر کمتری از دیگر اشکال سرطان تخمدان دارند.
میزان بهبود و نجات مبتلایان به سرطان تخمدان
تشخیص سرطان تخمدان می تواند ترسناک باشد، با نرخ بقای نسبی پنج ساله که از 18 درصد تا 89 درصد گسترده است ،این دامنه برای سرطان تخمدان بسته به مرحله تشخیص آن متغیر است برای تومورهای LMP، نرخ بقای پنج ساله است و محدوده آن از 77 تا 99 درصد می باشد.
جراحی سرطان تخمدان
جراحی است که برای تشخیص سرطان تخمدان و تعیین مرحله آن انجام می شود و گاهی مرحله اول درمان است. هدف این است که توده سرطانی حذف گردد که ممکن است شامل برداشتن یک تخمدان و بافت های مجاورآن شود در مراحل پیشرفته تر، ممکن است لازم به حذف هر دو تخمدان ، همراه با رحم و بافت های اطراف آن باشد.
شیمی درمانی
در تمام مراحل سرطان تخمدان، شیمی درمانی معمولا بعد از عمل جراحی انجام می شود. این مرحله از درمان شامل استفاده از مواد مخدر و هدف قرار دادن و کشتن سلول های سرطانی باقی مانده در بدن است. مواد مخدر ممکن است از طریق دهان، از طریق یک IV و یا به طور مستقیم به شکم باشد. زنان با تومورهای LMP معمولا به شیمی درمانی نیاز ندارند مگر اینکه تومور بعد از عمل جراحی رشد کند.
درمان های هدفمند
محققان در حال کار بر روی روش های درمانی که رشد سلول های سرطانی تخمدان را هدف قرار دهند می باشند مانند فرایندی به نام رگ زایی شامل تشکیل عروق خونی جدید برای تغذیه تومورو همینطور دارویی به نام بلوک آواستین که این فرایند، باعث توقف رشد تومورهای کوچک می شود. آواستین برای سرطان های دیگر مورد تایید است، اما محققان سرطان تخمدان هنوز در حال آزمایش این درمان، که می تواند عوارض جانبی جدی داشته باشد هستند .
پس از درمان: یائسگی زودرس
هنگامی که در زنان هر دو تخمدان برداشته شود، آنها دیگر نمی تواند تولید استروژن داشته باشند. این باعث یائسگی زودرس خواهد شد مهم نیست که بیمار جوان است. کاهش سطح هورمون همچنین می تواند خطر بیماری هایی، از جمله پوکی استخوان را افزایش دهد. این حیاتی است که زنان پس ازدرمان های کاهنده کاهنده سرطان به طور منظم مراقبت و پیگیری داشته باشد.
کاهنده خطر : رژیم غذایی کم چرب
در حالی که هیچ رژیم غذایی قطعی برای جلوگیری از سرطان تخمدان وجود ندارد، شواهدی وجود دارد که آنچه که می خورید می تواند یک تفاوت وجود دارد. در یک مطالعه اخیر،مشاهده سرطان تخمدان در زنانی که به مدت حداقل چهار سال به یک رژیم غذایی کم چرب روی اوردند کمتر بود
همچنین در زنانی که به مقدار فراوانی از سبزیجات تغذیه می کردند کمتر شایع است، اما مطالعات بیشتری مورد نیاز است تا به صورت قطعی گفته شود .
پس از درمان: سرحال بودن
زنان ممکن است دریابند که برای باز یافتن انرژی خود به زمان بیشتری تا نیاز دارند خستگی یکی از مشکلات بسیار شایع پس از درمان سرطان است. شروع یک برنامه ورزشی ملایم یکی از موثر ترین راه ها برای بازیابی انرژی و بهبود سلامت روحی روانی است. برای تعیین فعالیت های که برای شما مناسب هستند با پزشک خود مشاوره کنید
کاهنده خطر: بارداری
زنانی که فرزند زایی دارند ، نسبت به زنانی که هرگز کودکی به دنیا نیاورده اند کمتر احتمال ابتلا به سرطان تخمدان را دارند . به نظر می رسد با هر بارداری و تغذیه با شیر مادر ممکن است این احتمال کم تر می شود .
کاهنده ریسک: قرص های ضد بارداری
سرطان تخمدان در زنانی که قرص های ضد بارداری مصرف می کنند کمتر رایج است. خطر ابتلای زنانی که برای حداقل پنج سال از این دارو ها استفاده کرده اند نسبت به زنانی که هرگز قرص استفاده نکرده اند ببه نصف کاهش می یابد . مانند بارداری، قرص های ضد بارداری مانع از تخمک گذاری می شوند برخی از محققان بر این باورند که تخمک گذاری ممکن است در برابر سرطان تخمدان ایمنی ایجاد کند
کاهنده ریسک: بستن لوله های رحمی
گرفتن لوله های رحمی و گره زدن آن ، که از گذشته به عنوان بستن لوله های رحمی شناخته شده است، ممکن است مانع بروز سرطان تخمدان شود. همینطور برداشتن رحم (هیسترکتومی)
کاهنده ریسک: برداشتن تخمدانها
برای زنانی با جهش های ژنتیکی و در معرض خطر بالای ابتلا به سرطان تخمدان ، برداشتن تخمدانها یک گزینه مناسب است. این هم می تواند در زنان بیش از 40 سال انجام شود .