یکی از تغییرات بدن در دوران بارداری ایجاد تغییر در ظاهر پوست است. تغییرات پوستی در بارداری شامل برافروختگی، تغییر رنگ و … می باشد. این تغییرات نه تنها بر روی صورت بلکه بر روی اندام های دیگر نیز ممکن است به وجود آید. به عنوان مثال ممکن است برخی از خانم ها متوجه شوند که رگ های های قرمز مایل به صورتی روی معده شان ایجاد شده است. البته تجربه هر زنی از تغییرات پوستی در بارداری می تواند متفاوت باشد.
مهمترین تغییرات پوستی در بارداری
علائم کشیدگی (ترک های پوستی)
ترک های پوستی یکی از مهمترین تغییرات پوستی است که می تواند در دوران بارداری رخ دهد. تقریبا ۹۰ درصد از زنان باردار علائمی از ترک های پوستی را بر روی بخش های مختلف بدن خود دارند. ترک ها ابتدا به شکل رگه های صورتی مایل به قرمز بوده و معمولا در شکم و سینه ایجاد می شوند.
برای درمان آن چه کاری می توان انجام داد؟
ورزش و استفاده از لوسیونی که حاوی ویتامین E و آلفا هیدروکسی اسید باشد می تواند در پیشگیری از ترک های پوستی کمک کننده باشد. این درمان ها از نظر پزشکی ثابت نشده اند. اما از نظر تجربی ثابت شده اند که اثر مستقیمی بر روی علائم ترک های پوستی دارند. البته بهتر است قبل از استفاده خودسرانه از هر نو محصولی از پزشک متخصص زنان سوال کنید. این ترک های صورتی بعد از زایمان کم کم به رنگ سفید و براق در خواهند آمد.
لکه های حاملگی (ماسک حاملگی)
“ماسک حاملگی” یا همان ملاسما به ایجاد لکه لکه تیره بر روی صورت اشاره دارد. این نقاط اغلب در پیشانی و گونه و در نتیجه افزایش رنگ پوست ایجاد می شود. در زمان بارداری هورمون های بدن بیشتر می شود. همین هورمون ها نیز باعث می شوند که رنگدانه بیشتری در بدن تولید شود. حدود ۵۰ درصد از زنان باردار، علائم و نشانه هایی از ماسک بارداری دارند.
برای درمان آن چه کاری می توان انجام داد؟
برای جلوگیری از وقوع لکه های حاملگی باید از یک ضد آفتاب خوب که حداقل SPF 15 داشته باشد، برای خروج از منزل استفاده کنید. استفاده از کلاه برای محافظت از صورت در برابر نور خورشید نیز مفید است. در زمان بارداری پوست فوق العاده حساس است. به همین دلیل قرار گرفتن آن در معرض نور خورشید می تواند شانس ایجاد لکه های تیره حاملگی را بر روی صورت بیشتر کند.
درخشش پوست
در زمان بارداری حجم خون در گردش در بدن مادر ۵۰ درصد افزایش پیدا می کند. بنابراین این موضوع طبیعی است که در این دوران پوست صورت روشن و تر و درخشنده تر از قبل شود. ضمن این که هورمون های تولید شده در بارداری نیز موجب می شوند که غدد چربی پوست، مقدار بیشتری چربی تولید کرده در نتیجه صورت براق شود. هر دو این عوامل باعث می شوند که صورت درخشان و برافروخته شود.
برای درمان آن چه کاری می توان انجام داد؟
اگر بر اثر این عوامل پوستتان خیلی چربی شد بهتر است از یک لوسیون پاک کننده مناسب برای رفع چربی اضافه استفاده کنید. اگر تمایلی به استفاده از لوسیون ندارید می توانید به جای آن صورتتان را در فواصل معین بشویید.
جوش و آکنه
اگر قبل از بارداری پوستتان مستعد جوش و آکنه باشد، طبیعتا در بارداری این عارضه بیشتر تحریک می شود. همان طور که گفتیم هورمون های اضافی در بدن موجب می شوند که غدد چربی، سبوم بیشتری تولید کرده و در نهایت منجر به جوش شوند.
برای درمان آن چه کاری می توان انجام داد؟
برای کم کردن چربی تنها روش پاکسازی پوست است. برای این کار می توانید از صابون های مخصوص پوست ها چرب استفاده کنید. اگر تهوع دارید باید از صابون های بدون رایحه استفاده کنید. یک بار صبح و یک بار شب پوست خود را با این صابون بشویید. اگر بیش از حد پوست را بشویید ممکن است به خشکی پوست مبتلا شوید. حتی می توانید از قابض های طبیعی مانند سرکه سیب برای پاک کردن صورت استفاده کنید.
هرگز سعی نکنید که داروی ضد آکنه مصرف کنید. زیرا اکثر داروهای ضد آکنه برای دوران بارداری خطرناک هستند. بعد از شستشوی پوست نیز بهتر است از یک مرطوب کننده فاقد چربی استفاده کنید. اگر با توجه به نکات ذکر شده چربی پوستتان کم نشد توصیه می کنیم که به یک متخصص پوست و مو مراجعه کنید.
رگ های واریسی
وریدهای واریسی، رگ های مایل به آبی در سطح پوست هستند که معمولا بر روی پاها در دوران بارداری ظاهر می شوند. این اتفاق زمانی می افتد که بدن، خون اضافی را برای جبران نیاز های کودک در جریان می اندازد. این وریدها گاهی اوقات دردناک نیز می شوند. متاسفانه اگر سابقه خانوادگی ابتلا به این عارضه را داشته باشید، در دوران بارداری بیشتر مستعد ابتلا هستید. اما خبر خوب این است که برای جلوگیری و یا کاهش علائم این عارضه می توانید اقداماتی را انجام دهید.
برای درمان آن چه کاری می توان انجام داد؟
برای جلوگیری و یا کاهش علائم واریس در بارداری باید اقدامات زیر را انجام دهید:
از ایستادن برای مدت طولانی اجتناب کنید.
پیاده روی ممکن است برای کمک به بازگشت خون به قلب کمک کننده باشد.
هرگز هنگام نشستن روی صندلی پاها را روی هم نیاندازید.
از نشستن برای مدت طولانی اجتناب کنید.
از جوراب واریس استفاده کنید.
به اندازه کافی ویتامین C مصرف کنید. این ویتامین کمک می کند تا رگ های خونی سالم مانده و خاصیت الاستیکی آن ها بیشتر شود.
در روز حداقل نیم ساعت دراز کشیده و پاها را به دیورا تکیه دهید.
از افزایش وزن بیش از حد جلوگیری کنید.
وریدهای عنکبوتی
یکی از تغییرات پوستی در بارداری ایجاد وریدهای عنکبوتی است. وریدهای عنکبوتی، که به نام خال های عنکبوتی نیز شناخته می شوند، رگ های خونی مایل به قرمز هستند که به صورت شاخه شاخه از سطح پوست بیرون زده اند. این وریدها نیز با افزایش گردش خون ایجاد می شوند.
آنها معمولا در صورت، گردن، قسمت بالای قفسه سینه و بازوها ظاهر می شوند. وریدهای عنکبوتی به بدن آسیبی نمی رسانند و معمولا در مدت کوتاهی پس از زایمان ناپدید می شوند. وریدهای عنکبوتی بیشتر در زنان آمریکایی-آفریقایی تبار و زنان قفقازی ایجاد می شود.
برای درمان آن چه کاری می توان انجام داد؟
افزایش مصرف ویتامین C و اجتناب از ایستادن طولانی مدت می تواند ظاهر این وریدها را به حداقل برساند. وریدهای عنکبوتی ممکن است ارثی باشد، که در این صورت برای پیشگیری از آنها هیچ راهی وجود ندارد. خوشبختانه این وریدها در مدت کوتاهی پس از زایمان کم کم محو می شوند. بعد از زایمان می توان برای از بین بردن آن ها از لیزر نیز استفاده کرد.
خشکی و خارش شکم
خارش و خشکی شکم نیز از شایعترین تغییرات پوستی در بارداری است. هر چه از سن بارداری می گذرد شکم کشیده تر شده و این موضوع باعث می شود که خشکی و خارش به سراغ آن بیاید. اما اگر در اواخر بارداری خارش شدید همراه با تهوع، استفراغ، کاهش اشتها، خستگی و یا یرقان داشتید حتما به پزشک مراجعه کنید. این نشانه ها از علائم کلستاز است که مربوط به عملکرد کبد می باشد. اگر در حال تجربه این علائم باشید، آزمایش خون می تواند بیماری را مشخص کند. از هر ۵۰ زن باردار، ۱ نفر به این مشکل مبتلا می شود.
اگر خارش شدید است و به بازوها و پاها گسترش می یابد می تواند نشانه ای از جوش کهیری خارش دار و آفت (PUPP) باشد. PUPP از هر ۱۵۰ حاملگی در ۱ حاملگی رخ می دهد. PUPP موجب می شود تکه ها خارش دار و قرمز بر روی پوست ایجاد شود که بعد از زایمان از بین خواهند رفت.
برای درمان آن چه کاری می توان انجام داد؟
برای کمک به کاهش خارش و خشکی شکم باید سطح پوست آن را مرطوب نگه دارید. همچنین می توانید از کرم های ضد خارش مانند لوسیون کالامین برای کمک به کاهش خارش، تحت نظر پزشک استفاده کنید. کلستاز نیز با دارو درمان می شود. برای کمک به کاهش PUPP پزشک می تواند از کرم و داروهای خوراکی ضد خارش استفاده کند. استفاده از وان حمام پر شده با عصاره بلغور جو دوسر، برای کمک به از بین بردن خارش مفید است.
Linea Nigra
Linea Nigra نیز از دیگر تغییرات پوستی در بارداری است. این عارضه خط تیره ای است که از زیر ناف تا استخوان شرمگاهی امتداد می یابد. این خط همیشه در بدن وجود دارد. اما برای برخی از زنان، با باردار شدن، کم کم شروع به تیره شدن می کند. این عارضه احتمالا به دلیل تغییرات هورمونی و معمولا در ماه های چهارم و پنجم ایجاد می شود.
برای درمان آن چه کاری می توان انجام داد؟
هیچ کاری برای از بین بردن این خط نمی توانید انجام دهید. این خط بعد از پایان بارداری کم کم محو می شود.
شل شدن پوست
یکی دیگر از تغییرات پوستی در بارداری شل شدن پوست زیر بغل و سینه است.
برای درمان آن چه کاری می توان انجام داد؟
این شل شدگی بعد از بارداری معمولا ناپدید می شود. اما اگر بعد از این دوره از بین نرفت برای درمان آن باید به پزشک مراجعه کنید.
ایجاد تیرگی، کک و مک و خال
افزایش هورمون باعث تغییر در رنگ پوست می شود. بنابراین ممکن است در مناطقی از پوست، تیرگی، کک و مک و خال مشاهده کنید. نوک سینه ها، آرئول و لب بر اثر تغییرات پوستی در بارداری ممکن است تیره تر شود.
برای درمان آن چه کاری می توان انجام داد؟
هیچ روشی برای جلوگیری از این اتفاق وجود ندارد. اگر در خال ها یا پوستتان به یک باره تغییراتی ایجاد شد باید سریعا با پزشک مشورت کنید. متاسفانه تغییر رنگ ایجاد شده در بارداری ممکن است دائمی باشد.