در طول دوران بارداری یکسری تغییرات بر روی تمامی ارگان های بدن زن باردار صورت می‌پذیرد . یکی از تأثیراتی که ممکن است بارداری بر روی شخص داشته باشد تغییر تنظیمات غده تیروئید می‌باشد . به همین دلیل توصیه می‌شود که در طول بارداری آزمایشاتی برای شخص باردار از سوی پزشک درخواست گردد و یکی از آزمایشات رایج در دوران بارداری درخواست آزمایش تیروئید می‌باشد . تیروئید معمولاً در نواحی که ساکنین آن با کمبود ید روبرو هستند ، تقریباً به اندازه ۱۰ تا ۱۵ درصد بزرگ‌تر از حد طبیعی می‌گردد . اما معمولاً این بزرگی تیروئید در معاینه بیمار واضح نیست ولی گاهی ممکن است به صورت گواتر در ناحیه جلوی گردن مشاهده شود.
اما در دوران بارداری نیاز بدن نیز به هورمون تیروئید افزایش نسبت به قبل بیشتر می‌گردد و هستند افرادی که پیش از بارداری مشکلی نداشته اما در طول بارداری به دلیل افزایش نیاز بدنشان ، با آزمایش متوجه بیماری ایشان می‌شویم.
تأثیر هورمون تیروئید روی جنین
در طول سه ماه اول بارداری جنین وابستگی کامل به هورمون‌های تیروئید مادر دارد این هورمون‌ها از جفت گذر کرده و به جنین می‌رسند.و بعد از پایان سه ماه اول بارداری غده تیروئید جنین شروع به فعالیت نموده و هورمون تیروئید را تولید می‌نماید.پس از این تا انتهای بارداری جنین برای تولید هورمون تیروئید نیازمند ید می‌باشد که از طریق مادر به او انتقال میابد.
علائم پرکاری تیروئید و کم کاری تیروئید در بارداری
البته ممکن است همه علائم تیروئید در بارداری بدون بروز پرکاری یا کم کاری تیروئید آشکار گردد در این حالت این علایم بارداری جز عوارض حاملگی محسوب می‌گردد و ارتباط خاصی با کم کاری یا پرکاری تیروئید نخواهد داشت .
علائم پرکاری تیروئید
علائم پرکاری تیروئید مانند افزایش ضربان قلب ، حساسیت به گرما و خستگی ممکن است در افراد با حاملگی طبیعی هم دیده شود. دیگر علائم پرکاری تیروئید به شرح زیر است:
*نامنظم بودن ضربان قلب
*عصبانیت و تحریک‌پذیری عصبی
*تهوع و استفراغ شدید
*لرزش خفیف
*مشکلات خواب
*از دست دادن وزن و یا کمی افزایش وزن برای یک حاملگی معمولی
علائم کم کاری تیروئید
علائم کم کاری تیروئید ، مانند خستگی بیش از حد و افزایش نامتعارف وزن که ممکن است با عوارض طبیعی بارداری اشتباه گرفته شود. علائم دیگر عبارت‌اند از:
*یبوست
*مشکلات حافظه و عدم تمرکز
*حساسیت شدن به هوای سرد
*گرفتگی عضلات
عوارض تیروئید در بارداری
عوارض پرکاری تیروئید در بارداری
– احتمال بروز زایمان زودرس
– بالا رفتن احتمال سقط خود به خودی
– مرگ داخل رحمی جنین
– متولد شدن نوزاد نارس
– متولد شدن نوزاد با وزن کم
– بروز نارسایی قلبی مادر
– احتمال پره اکلامپسی (فشارخون بارداری و مسمومیت بارداری)
– احتمال بروز بیماری تیروئید در جنین و نوزاد
– احتمال بیماری قلبی در جنین و نوزاد
عوارض کم کاری تیروئید در دوران بارداری
– زایمان زودرس
– سقط‌جنین (به خصوص در سه ماهه اول بارداری)
– جدا شدن زودرس جفت
– زجر جنین
– مرگ جنین درون رحم
– احتمال تولد نوزاد نارس
– احتمال تولد نوزاد کم وزن
– پره اکلامپسی (فشارخون بارداری و مسمومیت بارداری)
– بروز بیماری تیروئید در جنین و نوزاد
– افزایش میزان سزارین
– بروز اختلالات شناختی و عصبی در جنین
– خونریزی بعد از زایمان
-پاره شدن زودرس کیسه آب جنین
درمان تیروئید در بارداری
به دلیل نقش مهم تیروئید در رشد مغز و دستگاه‌های عصبی جنین تنظیم و تحت نظر گرفتن میزان این هورمون در دوران بارداری امری لازم به نظر می‌رسد لذا در این زمینه ارائه راهکارهای زیر ضروری به نظر می‌رسد :
-تغذیه مناسب بارداری با میزان کافی ید که می‌تواند از طریق مصرف انواع ماهی، میگو و آبزیان تأمین گردد .
– استفاده به اندازه نمک یددار که البته مصرف زیاد آن نیز موجب ایجاد فشارخون بارداری می‌گردد.
– زنان بارداری که دچار پرکاری تیروئید می‌باشند داروهای ضد تیروئید که روی تولید هورمون‌های تیروئید تأثیرگذار خواهند بود و توسط پزشک تجویز می‌گردد .
-چنانچه شخصی دچار کم کاری یا پرکاری تیروئید می‌باشد بایستی پیش و پس از بارداری حتماً تحت نظر پزشک معالج خود برای ادامه درمان اقدام نماید.
– برای نظارت بر عملکرد تیروئید در دوران بارداری هر ۴-۶ هفته تست های عملکرد تیروئید را در خواست می‌نماید.
-استفاده از داروهای تیروئید بایستی با سه الی چهار ساعت اختلاف با مکمل‌های دارویی و ویتامینی دوران بارداری صورت گیرد .
– پرکاری تیروئید ممکن است در ۳ ماه اول بعد از تولد شدید تر گردد پس لازم است شخص پس از زایمان نیز تحت بررسی دوباره هورمون تیروئید قرار گیرد دکتر شما ممکن است دوز دارو افزایش دهد.
-درمان به موقع و مناسب بیماریهای تیروئیدی در دوران بارداری از بروز کلیه عوارض پیشگیری می‌نماید. با انجام غربالگری بیماری کم کاری مادرزادی تیروئید در روزهای ۳-۵ تولد ، از عقب‌ماندگی ذهنی ناشی از این بیماری پیشگیری نمایید.