مشاوره های قبل از بارداری در دنیا سابقه ای ۲۰ ساله دارد اما در کشور ما از طرحش به طور جدی شاید ۵ یا ۱۰ سال بیشتر نگذشته باشد. خوشبختانه در سال های گذشته تعداد زوج هایی که قبل از بارداری برای مشاوره به متخصصان زنان مراجعه می کنند، روزافزون بوده است.
به خصوص در میان اقشار تحصیلکرده این رقم بیشتر از سابق شده است. با همه اینها این عدد در حال حاضر بیش از ۱۰ درصد هم نیست. این ۱۰ درصد البته آنهایی هستند که برای مشاوره بارداری فرزند اولشان مراجعه می کنند چون برای بارداری دوم و سوم متاسفانه هنوز مراجعه زوج ها را نداریم و اگر هم داریم شاید ۲، ۳ مورد انگشت شمار باشند.
زوجین باید ضرورت مشاوره قبل از هر بارداری را درک کنند، ربطی ندارد این بارداری اولشان است یا سوم. امکان دارد در بارداری اول یک خانم، بیماری خاص یا مصرف داروهای خاص نیاز نبوده یا به عنوان نمونه او در بارداری قبلی اش دچار ناراحتی های تکرار شونده ای شده باشد که نیاز است در بارداری بعدی حتما مورد بررسی قرار گیرد. نمونه های واضح آن مسمومیت بارداری و پارگی کیسه آب است. قبل از باردار شدن پزشک باید بداند در بارداری گذشته چه اتفاق هایی افتاده تا بتواند به موقع شرایط را تحت کنترل بگیرد.
لازم است همه زوج ها بدانند اگر اهمیت مشاوره بارداری بیش از مراقبت های دوران بارداری نباشد، کمتر از آن نیست. ما هدف های زیادی را در یک مشاوره دنبال می کنیم. این مشاوره خیلی وقت شما را نمی گیرد اما بسیار باارزش است و کمکتان می کند بارداری خود را با حداقل عوارض پشت سر بگذارید. در مورد همین پارگی زودرس کیسه آب که یکی از زمینه های مهم بروز آن عفونت های واژینوباکتریال (عفونت داخل واژن) است به راحتی این امکان وجود دارد که قبل از باردار شدن با یک بررسی ساده و درمان سریع آن را از بین برد تا چنین مشکلی رخ ندهد و زایمان پرخطر یا زودرس برای شما پیش نیاید.
ویزیت پزشک باید حداقل سه ماه قبل از تلاش برای باردارشدن صورت گیرد.در این ویزیت باید معاینات کامل فیزیکی شامل پاپ اسمیر و تستهای خونی انجام شود تا از لحاظ هیچ کدام از موارد زیر مشکلی نداشته باشید.
اختلالات ژنتیکی
زن و مرد باید همچنین از نظر ژنتیکی مشاوره شوند و در صورت نیاز و براساس سابقه فامیلی هر فرد, تست لازم برای چک میزان خطر برای داشتن فرزندی با آن بیماری خاص درخواست می شود.از جمله بیماریهای مربوطه :تالاسمی - آنمی سیکل سل - سیستیک فیبروزیس - فنیل کتونوری و ....
عفونتهای جنسی
این بیماریها می توانند بر باروری زوج اثر گذارند. بیماریهایی مانند عفونت رحم و لگن - تبخال تناسلی با ایجاد چسبندگی در لوله های رحمی می تواند بر توان بارداری اثر گذارد. در صورت وجود عفونت فعال باید درمان لازم توصیه شود.
روش زندگی
مصرف ویتامین اسید فولیک می تواند باعث کاهش شانس داشتن فرزندی با آنومالی مغزی و نخاعی شود. تغذیه زوج نیز باید سالم و متعادل باشد. در صورت وجود کم خونی در زن یا گیاهخوار بودن او و کم غذا خوردن, باید قبل از تلاش برای بارداری رژیم غذایی خود را تغییر دهد در غیر اینصورت می تواند منجر به کم خونی در جنین یا محدودیت در رشد او شود.همچنین توصیه به ویزیت توسط دندانپزشک گردد.
تناسب اندام
مطالعات نشان داده که اندام مناسب قبل و حین بارداری می تواند به زایمان راحت کمک کند.وزن بدن نباید کمتر یا بیشتر از ۱۵ درصد از وزن ایده آل باشد. کم وزنی می تواند منجر به اختلال در تخمک گذاری و اشکال در باردارشدن شود. همچنین تهوع و استفراغ شدید سه ماهه اول بارداری در بعضی افراد می تواند باعث کاهش وزن شود بنابراین داشتن وزن مناسب قبل از بارداری لازم است. در صورت ورزشکاربودن باید به ورزش خود ادامه دهند با ایجاد مقداری تغییرات به طوری که تغذیه و میزان آب بدن متعادل باشد و از گرم شدن زیاد بپرهیزند. در صورت اضافه وزن آن را از دست بدهند.
کنترل محیط زندگی و عادات زندگی
در صورت آلودگی محیط زندگی یا کار به مواد شیمیایی خاص یا اشعه باید از آن جلوگیری شود.در صورت داشتن حیوانات خانگی باید از نظر بیماریهای مربوطه چک شوند.از جمله چک توکسوپلاسموز در مورد داشتن گربه. در صورت مصرف الکل یا داروهای غیر قانونی یا کشیدن سیگار, این عادات اشتباه باید اصلاح شده یا ترجیحا قطع شود زیرا این مواد اثرات بسیار خطرناکی بر روی جنین خواهد داشت .
سابقه بیماریهای قبلی
در صورت ابتلا به بیماری اقدامات لازم انجام شود.مثلا با سابقه دیابت باید قند خون وی نرمال شود و سپس برای بارداری تلاش کنند.در صورت مصرف داروی ضد تشنج باید داروی وی و دوز آن تغییر نماید.در صورت ابتلا به بیماری کلیوی و یا فشارخون بالا باید از میزان کارکرد کلیه و کنترل فشارخون و سلامتی چشم اطلاع داشته باشیم و ...
بهترین زمان برای باردارشدن
اگر خانمی سیکل منظم ۲۸ روزه داشته باشد اولین نزدیکی باید حداقل ۵ روز قبل از زمان مورد انتظار برای تخمک گذاری باشد که معمولا حدود ۹ روز بعد از شروع عادت ماهیانه می باشد و نزدیکی باید بصورت یک شب در میان ادامه یابد تا روز نوزدهم .بهتر است نزدیکی عمقی تر بوده و تا مدتی بعد از نزدیکی استراحت نماید. معمولا تلاش برای باردارشدن, برای زوج بدون استرس می باشد.
نتیجه
زوج باید برای باردارشدن باحوصله باشند. واقعیت این است که گاهی ۶ ماه تا یک سال طول می کشد تا بارداری صورت گیرد چون شانس لقاح در هر ماه فقط حدود ۲۵ درصد است و اگر طی این مدت بارداری صورت نگرفت باید برای یافتن علت آن بررسی لازم انجام شود.