آیا خونریزی پس از زایمان طبیعی است؟ علت این امر چیست و چه مدت طول می کشد؟
خونریزی و ترشحات طبیعی پس از زایمان
بسیاری از زنان در طول زایمان و پس از آن مقداری خون از دست می‌دهند اما از آنجا که حجم خون شما 50% درصد در طول بارداری افزایش یافته است، بدن‌تان برای این خونریزی طبیعی کامل آماده است و دچار مشکل نمیشود.
اتفاقی که می افتد این است که جفت از رحم جدا میشود و رگ‌های خونی باز در محل اتصال جفت به رحم باقی می‌‌مانند و شروع به خونریزی به داخل رحم می‌‌کنند. زمانی‌که جفت طی زایمان بیرون آمد، رحم شروع به انقباض می‌‌کند؛ همین امر سبب بسته شدنِ رگ‌های خونی میشود و خونریزی به‌طور قابل توجهی کاهش مییابد. اگر در طول زایمان اپی زیاتومی یا پارگی داشته باشید، ممکن است از آن ناحیه هم خونریزی داشته باشید.
پزشک شما همچنین ممکن است برای کمک به انقباض رحم‌تان آن را ماساژ دهد یا به شما اکسی توسین (پیتوسین) بدهدشیردهی .به طور طبیعی به ترشح اکسی توشین و در نتیجه به انقباض رحم‌تان کمک می‌‌کند (به همین علت است که هنگام شیردهی شما ممکن است در قسمت رحم‌تان گاهی احساس گرفتگی یا درد کنید).
گاهی اوقات پس از زایمان رحم به‌خوبی منقبض نمیشود و در نتیجه این امر منجر به از دست دادن بیش از حد خون میشود.
ترشحات بعد از زایمان شامل چه مواردی میشود؟
اسم كلی‌ای كه به ترشحات بعد از زایمان داده میشود، لوشیاست كه در واقع، مجموعه‌ای است از بافت داخل رحم و آندومتر است. بعد از چند روز میزان خونریزی كمتر میشود و تقریبا به رنگ سفید درمی‌آیند؛ یعنی بیشتر حاوی گلبول سفید است و به آن اصطلاحا لوشیا آلبا یا ترشحات سفید می‌گویند. بین این 2 ترشح نیز حد وسطی وجود دارد كه به آن لوشیا سروزا می‌گویند.
این ترشحات تا چه مدتی ادامه دارند؟
خونریزی بعد از زایمان ممكن است 2 تا 3 هفته و یا تا 6 هفته ادامه پیدا كند. میزان ترشحات بسیار تدریجی كم می شود. ترشحات قرمز رنگ نباید بیش از 2 هفته باقی بمانند هر چند اگر استراحت كافی نبوده و فعالیت بدنی زود شروع شود و زیاد باشد خونریزی ممكن است دوباره شروع شود.
اگر خانمی بیش از 10 روز دچار خونریزی باشد، چه؟ غیرطبیعی است؟
اگر ترشحات بیش از 10 روز طول بكشد، چون گاهی اوقات به علت خوب جمع نشدن رحم است لازم می‌دانیم پیگیری كنیم. البته کمی منتظر می‌مانیم؛ یعنی می‌گوییم اگر ترشحات بعد از زایمان تا 4 هفته یا حداكثر 6 تا 8 هفته باقی ماند و تمام نشد، غیرطبیعی است.
چرا در برخی خانم‌ها ترشحات طولانی میشود یا رحم جمع نمیشود؟
2مساله را باید در نظر گرفت؛ یا قسمتی از نسج جفت داخل رحم مانده كه باعث خونریزی دیررس بعد از زایمان میشود. یعنی بعد از روز دهم نباید خونریزی شدید داشته باشیم البته تا 6 هفته كم و بیش خونریزی داشتن طبیعی است اما بعد از 6 هفته، داشتن خونریزی،به ویژه خونریزی شدید، نشانه باقی ماندن قسمتی از بافت جفت در رحم است.
گاهی همه نسج جفت خارج شده ولی یك عفونت عامل این خونریزی است. برای این افراد معمولا آنتی‌بیوتیك تجویز میشود. به عبارتی خون‌ریزی‌هایی كه بعد از هفته سوم یا چهارم هنوز ادامه دارد، نیاز به بررسی خواهند داشت. پزشك بعد از معاینه فیزیكی و تشخیص، درمان را بر اساس دلیل ترشحات آغاز می‌كند.
چقدر طول می‌كشد كه رحم به طور كامل جمع شود و مادر به حالت طبیعی قبل از بارداری‌اش برگردد؟
3 تا4 هفته. بعد از اتمام 10 روز اول پس از زایمان كه خون‌ریزی‌ها كم میشود، داخل رحم یا آندومتر شروع می‌كند به ترمیم و لایه رویی كه ریزش كرده و به صورت خونریزی خارج میشود و شروع می‌كند در هفته 2 تا 3 به ترمیم شدن، محلی كه جفت چسبیده بوده كمی دیرتر ترمیم میشود. البته پولیپ محل جفت نیز از جمله ناراحتی‌هایی است كه علامت آن خون‌ریزی‌های دیررس زایمان است.
درمان این ناراحتی برخلاف تصور عموم در وهله اول كورتاژ نیست بلكه بیمار باید بستری شود و دارو (سرم و آنتی‌بیوتیك) دریافت كند تا رحم جمع شود. اگر با این مسایل برطرف نشود یك كورتاژ ملایم لازم است.
آیا مدت زمان خونریزی و جمع شدن رحم در افرادی كه سزارین می‌كنند با افرادی كه طبیعی زایمان می‌كنند، یكسان است؟
نه! در افرادی كه سزارین می‌كنند، چون جراح داخل رحم را با دست تمیز می‌كند، مقدار زیادی از بافت قابل ریزش آندومتر با دست برداشته میشود؛ پس میزان خونریزی كمتر است و زودتر از 10 روز خونریزی پایان مییابد ولی به هر حال، ترشحات بعد از زایمان، حتی در افرادی كه سزارین كرده‌اند، حداقل به مدت یك هفته وجود خواهد داشت و بعد از 4 تا 6 هفته باید پایان یافته باشد.
چه كاری باید برای خونریزی پس از زایمان انجام داد؟
كار خاصی لازم نیست. اگر زایمان در بیمارستان انجام شده باشد بیمار احتمالاً با پد های بهداشتی بسیار ضخیم كه قدرت جذب بالایی دارند به خانه فرستاده می شود. وقتی به خانه می روید مقدار زیادی پد بهداشتی تهیه كنید. در شش هفته اول نباید از تامپون استفاده كرد زیرا ممكن است سبب عفونت شود. (تامپون: توده پنبه و غیره كه در سوراخ بدن یا زخم می گذارند تا خون و غیره را جذب كند.)
در موارد زیر به پزشك مراجعه كنید:
1-خیس شدن كامل بیش از یك پد در هر ساعت
2-ادامه خونریزی شدید و قرمز روشن بعد از هفته اول
3-تغییر رنگ مجدد خونریزی به قرمز روشن بعد از روز چهارم پس از زایمان و برطرف نشدن آن با استراحت
4-خونریزی همراه با تكه های بزرگ لخته با اندازه ای بزرگتر از یك سكه
5-بوی بد ترشحات، تب و/یا لرز
در بعضی موارد نادر بعضی زنان دچار خونریزی تأخیری پس از زایمان می شوند. در صورت وجود خونریزی شدید (در حدی كه پد بهداشتی ظرف یك ساعت كاملاً از ترشحات اشباع شود) باید بلافاصله به پزشك مراجعه كرد زیرا ممكن است علائمی از باقی ماندن تكه ای از جفت در درون رحم و یا انقباض ناكافی رحم باشد. در صورتیكه خونریزی خیلی شدید باشد و احساس ضعف بوجود آید بلافاصله باید به اورژانس مراجعه كرد.