ترشحات خونی واژن می توانند به علل مختلف به وجود آیند. ترشحات واژن ترکیبی از سلول‌ها و مایعات بدن بوده که از طریق واژن خارج می‌شوند. این ترشحات از لحاظ بیولوژیکی طبیعی بوده و همه زنان آن را تجربه می‌کنند. ترشحات واژن معمولا سفید رنگ و بدون بو هستند، ولی گاهی اوقات کمیت و کیفیت این ترشحات، بسته به شرایط مختلف تغییر می‌کنند.
از آنجایی که مقدار، رنگ و غلظت این ترشحات می‌توانند به طور قابل توجهی نسبت به شرایط تغییر کنند، مهم‌ترین موضوع برای زنان این است که به علائم این ترشحات توجه کنند. این ترشحات ممکن است گاهی اوقات به رنگ خونی باشند؛ در چنین شرایطی ممکن است علائم زیر را تجربه کنید:
علائم مرتبط با قاعدگی مانند درد و گرفتگی
سوزش و خارش واژن
درد واژن یا دهانه رحم
درد در زمان آمیزش جنسی
خونریزی پس از آمیزش جنسی
افزایش ادرار یا سوزش ادرار
علت ایجاد ترشحات خونی واژن
علت ترشحات خونی واژن، اغلب و به سرعت قابل تشخیص و درمان است. زمانی که متوجه علائم این ترشحات شدید، با پزشک خود تماس بگیرید. در ادامه، دلایل مختلفی که می‌تواند باعث بروز این عارضه شود را به تفکیک بیان خواهیم کرد.
۱. علل ایجاد ترشحات خونی واژن مرتبط با باروری
چرخه قاعدگی. ترشحات خونی ممکن است ناشی از ترکیب ترشحات با خون باقی مانده از دوره قاعدگی باشد. غالبا میزان ترشحات در پایان دوره قاعدگی افزایش می‌یابد. این ترشحات اغلب قهوه‌ای یا قهوه‌ای مایل به قرمز هستند.
عوارض حاملگی. بروز ترشحات خونی در زمان بارداری می‌تواند نشانه‌ای از عوارض حاملگی مانند سقط جنین یا جدا شدن زودرس جفت از دیواره رحم باشد.
سن. گاهی اوقات زنان در مراحل اولیه بلوغ و یا در زمان یائسگی و در زمانی غیر از زمان پریودی دچار خونریزی می‌شوند. این خونریزی با ترشحات طبیعی ترکیب شده و آن را به رنگ قرمز یا قهوه‌ای در می‌آورد.
۲. علل ایجاد ترشحات خونی واژن مرتبط با سرطان
دهانه رحم. دهانه رحم در قسمت پایین رحم قرار گرفته است و مستعد ابتلا به عفونت منتقله جنسی به نام ویروس پاپیلوم انسانی (HPV) است. ابتلا به این ویروس می‌تواند سلول‌های دهانه رحم را به سلول‌های سرطانی تبدیل کند. ترشحات خونی یا قهوه‌ای واژن می‌تواند یکی از علائم سرطان دهانه رحم باشد.
رحم / آندومتر. اندومتریوز (بافت مخاطی رحم) نوعی لایه سلولی است که در رحم تشکیل می‌شود. زنان یائسه در معرض ابتلا به سرطانی شدن این سلول‌ها قرار دارند که به آن سرطان آندومتر یا رحم گفته می‌شود. ترشحات خونی می‌تواند نشانه‌ای از این نوع سرطان باشد.
۳. علل ایجاد ترشحات خونی واژن مرتبط با عفونت
دستگاه تولید مثل زنان از طریق واژن با محیط بیرون در تماس است و این ویژگی باعث می‌شود که زنان، مستعد ابتلا به عفونت، هم از طریق اندام‌های بیرونی و هم اندام‌های باشند.
باکتری. باکتری‌هایی که به طور معمول در واژن قرار دارند، می‌توانند بیش از حد رشد کرده و باعث بروز عفونت شوند؛ نتیجه این موضوع، ترشحات غیر طبیعی واژن خواهد بود. علاوه بر این، بسیاری از عفونت‌های منتقله جنسی مانند سوزاک و کلامیدیا می‌توانند علائم مشابهی را ایجاد کنند.
قارچ. مخمر نوعی قارچ بوده که معمولا به میزان متناسبی در واژن قرار دارند. زمانی که این تعادل مختل شود، مخمر می‌تواند بیش از حد رشد کرده و باعث عفونت شود. این عفونت منجر به خارش واژن و ترشحات غیر طبیعی خواهد شد.
دیگر علل ایجاد ترشحات خونی واژن
انسداد. هر جسمی که وارد واژن شود، می‌تواند جریان مایع واژن را مختل کرده و منجر به ترشحات خونی واژن شود. به عنوان مثال، دستگاه داخل رحمی یا IUD می‌تواند مقدار، کیفیت و غلظت ترشحات واژن و همچنین دوره قاعدگی را تغییر دهد.
کالبد شناختی. افتادگی غیر طبیعی آناتومیک میان واژن و مقعد (افتادگی مقعد چیست؟) یا واژن و مثانه (افتادگی مثانه چیست؟) می‌تواند باعث نفوذ مدفوع یا ادرار به داخل واژن شده و در نتیجه منجر به ترشحات قهوه‌ای با بوی نامطبوع شود. این امر به ندرت روی خواهد داد.
۵ علت مهم دیگر در بروز ترشحات خونی واژن
۱. لکه بینی طبیعی
لکه بینی نوعی خونریزی واژینال بوده که در فاصله دوره‌های قاعدگی روی می‌دهد. بسیاری از زنان، لکه بینی را تجربه می‌کنند و معمولا جای نگرانی ندارد. یکی از علل بروز لکه بینی مصرف قرص‌های ضد بارداری است. علاوه بر این، مصرف مکمل‌های هورمونی که فقط حاوی استروژن هستند نیز می‌تواند باعث ایجاد لکه بینی شود.
احتمال وقوع: شایع
علائم درجه یک: خونریزی واژن یا ترشحات خونی، خونریزی غیر منتظره و خفیف واژن، ترشحات واژن
علائمی که همیشه در زمان لکه بینی روی می‌دهند: خونریزی واژن یا ترشحات خونی
علائمی که هرگز در زمان لکه بینی روی نمی‌دهند: خونریزی شدید و غیر منتظره واژن، درد واژن، خارش یا سوزش واژن، خونریزی بعد از رابطه جنسی، درد شدید شکم
ترشحات خونی واژن
۲. تخمک گذاری دردناک (میتل اشمرز)
میتل اشمرز نوعی درد شکمی بوده که در زمان آزاد شدن تخمک از تخمدان روی می‌دهد. تخمک گذاری گاهی اوقات می‌تواند موجب خونریزی خفیف واژن، لکه بینی یا ترشحات قهوه ای شود. این حالت را می‌توان در خانه درمان کرد. اگر درد شما بسیار شدید بوده و علائمی مانند تهوع یا تب نیز دارید، با پزشک خود تماس بگیرید.
احتمال وقوع: شایع
علائم درجه یک: درد شکم، خونریزی واژن، ترشحات خونی واژن، درد لگن
علائمی که همیشه با تخمک گذاری دردناک روی می‌دهند: دو هفته پس از آخرین قاعدگی
۳. خونریزی غیر طبیعی واژن ناشی از استفاده از IUD
دستگاه IUD می‌تواند منجر به خونریزی غیرطبیعی واژن یا لکه بینی شود.
اگر خونریزی خفیف باشد، جای نگرانی ندارد. اما اگر علائم بیش از ۳ ماه طول بکشند، بهتر است با پزشک متخصص زنان و زایمان مشورت کنید.
احتمال وقوع: شایع
علائم درجه یک: ترشحات خونی واژن، خونریزی واژن، قاعدگی شدید، ترشحات زرد یا سبز رنگ واژن
علائمی که هرگز با خونریزی غیر طبیعی واژن ناشی از استفاده از IUD روی نمی‌دهند: کاهش وزن ناخواسته، ترشحات واژن زرد یا سبز رنگ
ترشحات خونی واژن
۴. سرطان دهانه رحم
همانگونه که قبلا نیز اشاره شد، دهانه رحم می‌تواند تحت تاثیر باکتری و ویروس قرار گرفته و به بیماری‌های شدیدی مبتلا شود. برخی از این بیماری‌های می‌توانند باعث بروز مشکلات جدی شوند که در این وضعیت باید در عرض ۲۴ ساعت به پزشک مراجعه کنید. پزشک برای تشخیص، آزمایش پاپ اسمیر تجویز خواهد کرد.
احتمال وقوع: نادر
علائم درجه یک: ترشحات واژن، خونریزی واژن، ترشحات خونی واژن، درد لگن، رابطه جنسی دردناک
۵. واژینوز باکتریایی (التهاب مهبل)
واژینوز باکتریایی نوعی عفونت بوده و زمانی روی می‌دهد که برخی باکتری‌ها، تعادل طبیعی باکتری‌های موجود در واژن را تغییر دهند. واژینوز باکتریایی یک عفونت منتقله از راه جنسی نیست و همچنین به علت بهداشت ضعیف نیز به وجود نمی‌آید. علائم آن معمولا شامل ترشحات واژن به رنگ سفید-خاکستری بوده و بوی بدی دارد. اگر علائم این بیماری را دارید، پزشک کمی از ترشحات را مورد آزمایش قرار داده و درمان آنتی بیوتیکی را آغاز خواهد کرد.
احتمال وقوع: غیر معمول
علائم درجه یک: خارش یا سوزش واژن، بوی نامطبوع، ترشحات خونی واژن، ترشحات غلیظ واژن، ترشحات رقیق واژن
راه های درمان ترشحات خونی واژن
اگر دچار ترشحات خونی شدید، شرایطی که می‌توانند بر روی رنگ ترشحات تاثیر گذارند، آخرین دوره قاعدگی و رابطه جنسی خود را مورد بررسی قرار دهید. با این حال اگر علائم ترشحات خونی واژن در خارج از زمان طبیعی روی داد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. پزشک احتمالا آزمایش‌های زیر را برای شما تجویز خواهد کرد:
معاینه لگن. پزشک به دقت اندام‌های تناسلی را مورد بررسی قرار می‌دهد و از یک وسیله به نام اسپکولوم برای باز کردن واژن و بررسی اندام‌های داخلی مانند رحم و دهانه رحم استفاده می‌کند.
پاپ اسمیر. در این آزمایش، پزشک از سلول‌های دهانه رحم نمونه برداری کرده و به بررسی شرایط پیش سرطانی یا سرطانی می‌پردازد.
سونوگرافی رحم. پزشک با استفاده از سونوگرافی به بررسی داخل رحم می‌پردازد.
نمونه‌های بافتی واژن و رحم. پزشک این بافت‌ها را از طریق میکروسکوپ یا دیگر ابزار‌های پیشرفته مورد بررسی قرار می‌دهد.
ترشحات خونی واژن
پزشک پس از دریافت نتایج و تشخیص خود، موارد زیر را برای شما تجویز خواهد کرد:
آنتی بیوتیک ها. برای بسیاری از عفونت‌های منتقله جنسی و باکتری‌ها، آنتی بیوتیک تجویز می‌شود.
واکسیناسیون. برای زنان بین ۹ تا ۲۶ سال در ارتباط با ویروس پاپیلوم انسانی (HPV) واکسن وجود دارد. پزشک ممکن است از این واکسن به عنوان اقدامی پیشگیرانه برای کاهش احتمال ابتلا به سرطان دهانه رحم استفاده کند.
تغییر در روش‌های پیشگیری از بارداری. اگر به علت استفاده از دارو یا دیگر روش های ضد بارداری، دچار ترشحات خونی واژن شده‌اید، احتمالا پزشک یک روش جدید را به شما پیشنهاد خواهد کرد.
جراحی یا پرتو درمانی. اگر ترشحات خونی واژن ناشی از سرطان باشد، پزشک جراحی یا پرتودرمانی را پیشنهاد خواهد کرد. برای زنانی که به سرطان پیشرفته مبتلا هستند، شیمی درمانی نیز استفاده می‌شود.
اگر باردار هستید و دچار ترشحات خونی واژن به همراه درد شکم، گرفتگی، تب و لرز شدید، سریع به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید.