احساس هر نوع دردی طی بارداری با وحشت و نگرانی زیاد باردار همراه است. در حالی که در دوران بارداری همیشه درد، نشانه بیماری نیست و نباید از آن ترسید. در واقع، بسیاری ازدردهای دوران بارداری نیاز به اقدام درمانی خاصی ندارد یا با اقدامات ساده بهبود می یابد.
فقط در صورتی که درد شکمی یا دل پیچه همراه با لکه بینی، خونریزی، تب، لرز، ترشحات مهبلی، احساس غش کردن، ناراحتی هنگام ادرار کردن، تهوع و استفراغ باشد یا بعد از چند دقیقه استراحت از بین نرود باید به پزشک مراجعه کرد.
درد و خطر حاملگی خارج رحمی
یکی از علل مهم درد شکم که درصورت عدم تشخیص، خطرناک است، مربوط به حاملگی خارج رحمی است.
به طور طبیعی، جنین باید در داخل رحم، لانه گزینی کند، اما گاهی جنین در جایی خارج از رحم لانه گزینی می کند که این محل معمولا یکی از لوله های رحمی است. این عارضه معمولا در سه ماهه اول حاملگی یا قبل از آن که حتی بیمار بداند حامله است، رخ می دهد.
جنین در لوله رحمی یا به طور نادر در تخمدان یا شکم یا هرجایی غیر از خود رحم لانه گزینی می کند و بزرگ می شود و با بزرگ شدن علائمی را ایجاد می کند از جمله درد شکم یا لگن، لکه بینی یا خونریزی از مهبل و دردی است که با حرکت یا سرفه کردن بدتر می شود.
در چنین شرایطی اگر بیمار، بموقع به پزشک مراجعه نکند پارگی لوله رحمی و خونریزی داخل شکم را به همراه می آورد.
احتمال عفونت ادراری را نادیده نگیرید
نباید از خاطر برد که حاملگی، احتمال عفونت ادراری را افزایش می دهد که با علائمی چون درد، ناراحتی یا سوزش هنگام ادرار کردن، ناراحتی لگنی یا درد ناحیه تحتانی شکم، احساس نیاز مکرر به ادرار کردن و ادرار کدر یا بد بو همراه است.
عفونت مثانه در صورتی که درمان نشود، می تواند سبب عفونت کلیه و زایمان زودرس شود.
علائم انتشار عفونت به کلیه ها که نیاز به خدمات اورژانسی دارد نیز شامل تب بالا، درد در ناحیه کمر یا پهلو، درد شکم، تهوع، استفراغ و وجود خون در ادرار می شود.
جداشدن زودرس جفت
یکی دیگراز علل نه چندان شایع، ولی مهم درد شکم در حاملگی که بسیاری از بارداران از آن واهمه دارند، جداشدن زودرس جفت است. جداشدن زودرس جفت بیشتر با خونریزی از مهبل خود را نشان می دهد، ولی ممکن است سبب ایجاد درد شکم هم بشود.
در بعضی موارد ممکن است در ابتدا خونریزی واضحی وجود نداشته باشد یا در حد خونریزی خفیف یا لکه بینی باشد. حتی ممکن است بیمار درد رحمی، کمردرد یا انقباضات متعدد داشته باشد که در هر صورت، این وضع نیاز مراجعه فوری به پزشک دارد.
درد زایمان کاذب
همه می دانند که زایمان طبیعی یک روند همراه با درد است و چنانچه این روند در زمانی زودتر از موعد مقرر شروع شود نیز با درد همراه خواهد بود.
به همین دلیل متخصصان زنان تاکید می کنند که اگر زایمان زودرس در مادری شروع شود حتما باید برای ممانعت ازآن داروهای خاصی مصرف شود تا جلوی ادامه دردها وخروج جنین گرفته شود.
درماه آخر بارداری ممکن است باردار دردهایی شبیه به درد زایمان را تجربه کند که از جهاتی شبیه به درد زایمان حقیقی است، در چنین شرایطی درد، منجر به بازشدن دهانه رحم و زایمان جنین نمی شود و با مصرف مسکن نیز بهبود می یابد.
به این دردها زایمان کاذب گفته می شود. افتراق این دردها از هم حائز اهمیت است، چراکه در زایمان کاذب و بااهمیت باید مداخله درمانی صورت بگیرد.
انقباض های نامنظم رحمی که به آن زایمان کاذب گفته می شود، کاملا طبیعی و ممکن است از سه ماهه سوم بارداری شروع شود که این امر بیانگر آمادگی بدن برای زایمان است. انقباض های کاذب با سفتی شکم توصیف می شود که به صورت متناوب قطع و وصل می شود.
قدرت و فاصله این انقباض ها به هم نزدیک نمی شود و نامنظم است، اما با راه رفتن یا استراحت کردن از بین نمی روند و بیشتر هم نمی شود، طول مدت آنها افزایش نمی یابد و با گذشت زمان نیز شدیدتر نمی شود. معمولا دردهای کاذب با مسکن ها بر طرف می شود.
وقتی جنین سقط می شود
گاهی جنین در محل مناسب لانه گزینی می کند، ولی سقط جنین اتفاق می افتد.دراین موارد معمولا ابتدا خونریزی و بعد درد شکم یا زیرشکم رخ می دهد.
خونریزی معمولا اولین علامت سقط است و پس از آن به فاصله چند ساعت تا چند روز درد شکمی رخ می دهد. خونریزی ممکن است خفیف یا شدید باشد. درد ممکن است به صورت درد های مقطعی یا مداوم باشد.
دردهای عضلانی در ۳ ماهه آخر
ممکن است رباط های نگهدارنده رحم نیز به علت کشیده شدن ایجاد درد کند که این درد معمولا خفیف، ناگهانی و تیز یا مستمر و مبهم است که در هر دو طرف قسمت تحتانی شکم یا به صورت عمقی در کشاله ران احساس می شود و معمولا در سه ماهه دوم شروع می شود.
این درد ممکن است مثل فرو رفتن یک چیز تیز به بدن بخصوص هنگام تغییر ناگهانی وضعیت نظیر بلند شدن از تخت یا از روی صندلی یا هنگام سرفه کردن و غلت زدن در رختخواب باشد.
همچنین ممکن است بیمار، درد را به صورت مبهم بعد از فعالیت بدنی روزانه یا راه رفتن احساس کند؛ البته در صورتی که چنین دردی با استراحت بهبود نیابد باید با پزشک تماس گرفته شود.
دردهایی که ربطی به بارداری ندارد
عوامل متعدد دیگری نیز می تواند سبب درد شکمی طی بارداری شود که ممکن است ارتباطی نیز به حاملگی نداشته باشند.
از جمله شایع ترین این بیماری ها مسمومیت غذایی، آپاندیسیت، سنگ کلیه، هپاتیت، بیماری های کیسه صفرا و لوزالمعده و انسداد روده است که ممکن است ناشی از فشار رحم در حال رشد روی روده باشد که در سه ماهه سوم حاملگی شایع تر است.
یک سری مشکلات کم اهمیت نیز ممکن است باعث ایجاد درد شکم در دوران بارداری شود از جمله دل پیچه و نفخ یا یبوست که به علت تغییر کارکرد دستگاه گوارش درحاملگی ایجاد می شود.