هیستروسکوپی برای تشخیص یا درمان مشکلات رحم به کار می‌رود. هیستروسکوپ یک وسیله تلسکوپ مانند باریک است که از طریق واژن وارد رحم می‌شود. این وسیله، تصاویر رحم را به یک صفحه نمایش منتقل می‌کند. ابزارهای دیگری همراه با هیستروسکوپ برای درمان استفاده می‌شوند.
هیستروسکوپی چگونه به کار می‌رود؟
برای کمک به آرامش بیمار ممکن است پیش از عمل به او دارو داده شود. همچنین ممکن است از بیهوشی عمومی یا بیهوشی موضعی برای از بین بردن درد استفاده گردد.
هیستروسکوپی ممکن است در مطب پزشک یا در بیمارستان انجام شود. زمان عمل طوری تنظیم می‌شود که در دوران قاعدگی بیمار نباشد. به منظور راحت‌تر انجام شدن عمل، پزشک شما ممکن است پیش از هیستروسکوپی، دهانه رحم را گشاد کند. همچنین ممکن است در دهانه رحم از دارو یا متسع‌کننده‌های خاص استفاده شود.
هیستروسکوپی روش بسیار خوبی است که امکان درمان عارضه در همان زمان را به جراح می‌دهد
چرا از هیستروسکوپی استفاده می‌شود؟
یکی از رایج‌ترین کاربردهای هیستروسکوپ، پیدا کردن علت خونریزی غیر طبیعی در رحم است. خونریزی غیر طبیعی می‌تواند به این معنی باشد که دوره‌های قاعدگی، شدیدتر و طولانی‌تر از حالت معمول است یا اینکه تعداد دفعات کمتر یا بیشتری نسبت به حالت معمول اتفاق می‌افتد. خونریزی بین دوره‌های قاعدگی نیز غیر طبیعی است.
هیستروسکوپی در موارد زیر نیز کاربرد دارد:
-
برداشتن بافت‌های زخم (چسبندگی) که ممکن است به علت عفونت یا ناشی از عمل جراحی پیشین باشد.
-
تشخیص علت سقط جنین‌های مکرر هنگامی که زن بیش از دو بار سقط جنین متوالی داشته است.
-
برداشت سپتوم (دیواره) داخل رحمی
-
برداشت فیبروم‌های زیر مخاطی
-
برداشت پولیپ‌های داخل رحمی
نحوه انجام هیستروسکوپی:
ابتدا یک اسپکولوم (Speculum) وارد واژن می‌شود سپس هیستروسکوپ به آرامی و از طریق دهانه رحم وارد آن می‌شود. اولین قدم در هیستروسکوپی باز کردن دهانه رحم به کمک یکسری از وسایل گشادکننده است. پس از باز شدن مجرای دهانه رحم هیستروسکوپ را که بصورت یک تلسکوپ نورانی است از دهانه رحم عبور داده و در قسمت تحتانی رحم قرار می‌دهند. سپس یک مایع شفاف مثل هیسکون یا گلیسین یا گاز دی‌اکسید کربن را به کمک وسیله مخصوص به داخل رحم تزریق می‌کنند. این مایع یا گاز حفره رحم را متسع کرده، خون و ذرات اضافی را دور کرده و این امکان را برای پزشک فراهم می‌آورد تا مستقیماً ساختمان داخلی رحم را مشاهده نماید.
پزشک بطور سیستماتیک پوشش داخل دهانه رحم، پوشش داخلی رحم و سوراخ داخلی لوله‌های رحمی یعنی جایی که به رحم متّصل می‌شوند را بررسی می‌کند.
برخی از جراحان پس از اتمام هیستروسکوپی یک نمونه کورتاژ (خراشیدن قسمت داخلی حفره رحم) بدست آورده و آن را جهت بررسی پاتولوژیکی ارسال می‌کند.
عوارض:
بندرت ممکن است عوارضی بدنبال هیستروسکوپی بوجود آید. دربرخی موارد، ممکن است لوله فالوپ و رحم دچار عفونت شود. گاهی‌اوقات یک سوراخ کوچک در دیواره رحم بوجود می‌آید که اهمیت زیادی ندارد چون بطور خودبخودی بسته می‌شود. بهتر است در هنگام اعمال بزرگتر هیستروسکوپی به منظور کاهش احتمال سوراخ شدن رحم، لاپاراسکوپی هم همزمان انجام شود تا جراح قادر باشد علاوه بر دیدن داخل رحم بر محیط خارجی آن هم احاطه داشته باشد. از دیگر عوارض احتمالی می‌توان به واکنشهای آلرژی و یا خونریزی اشاره نمود.
البته هیستروسکوپی روش بسیار خوبی است که امکان درمان عارضه در همان زمان را به جراح می‌دهد.
هیستروسکوپی جراحی:
تکنیک هیستروسکوپی هم تا حد هیستروسکوپی جراحی گسترش یافته است. به کمک هیستروسکوپی جراحی می‌توانیم موارد غیرطبیعی را که در ضمن هیستروسکوپی تشخیصی با آن مواجه می‌شویم درمان کنیم.
اصول انجام هیستروسکوپی جراحی هم شباهت کامل به هیستروسکوپی تشخیصی دارد با این تفاوت که وسایل مورد نیاز جراحی مثل قیچی‌ها، گیره‌های بیوپسی، وسایل الکتروکوتر و گیره‌های مختلف را بایستی از طریق کانال هیستروسکوپ جراحی وارد رحم کرد. میومهای داخل رحمی، چسبندگیها و پولیپ‌ها را می‌توان از داخل رحم درآورد. اختلالات مادرزادی از قبیل دیواره رحم را می‌توان به کمک هیستروسکوپ درمان نمود.
پس از اتمام هیستروسکوپی بیماران دچار یکسری دردهای شکمی مشابه دردهای دوران قاعدگی می‌شوند و همچنین تا چند روز دچار لکه‌بینی خواهند بود. بیمار می‌تواند در عرض ۱ یا ۲ روز پس از عمل فعالیتهای عادی خود را از سر گیرد. از فعالیت جنسی بایستی برای چند روز (حداقل مدتی که خونریزی ادامه دارد) پرهیز شود.
هیستروسکوپی، هسیتروسالپنگوگرافی و سونوگرافی واژینال سه‌عمل مکمل هم هستند که بواسطه آنها می‌توان از شرایط داخلی حفره رحم اطلاع کسب کرد. پولیپ، دیواره رحم و چسبندگیها بصورت «نقص‌در پر شدگی» در HSG نمایان می‌گردند. پس بایستی تکنیک رادیولوژی خیلی دقیق باشد. سونوگرافی واژینال یکی از روشهای بسیار مفید در تشخیص میومهای زیرمخاطی است زیرا این ضایعه ممکن است در ضمن هیستروسکوپی یا HSG از نظر مخفی بماند.