نارسایی زودرس تخمدان چیست؟
نارسایی زودرس تخمدان یعنی اینکه تخمدان های خانمی قبل از 40 سالگی فعالیت خودشان را متوقف کنند. نارسایی زودرس تخمدان حدود 1% زنان را گرفتار می کند.
در بعضی از بانوان این عارضه حتی از دورۀ نوجوانی ظاهر می شود. اگر این اتفاق پیش بیاید، آن نوجوان هرگز عملکرد طبیعی تخمدان هایش را تجربه نخواهد کرد. برعکس دورۀ یائسگی، نارسایی تخمدان ممکن است در زنان در سنین باروری متناوب باشد؛ یعنی بیاید و برود. بنابراین بهتر است به جای اصطلاح نارسایی تخمدان، کلمه بی کفایتی تخمدان به کار رود.
چه زمانی من باید به این فکر باشم که من نارسایی تخمدان دارم؟
بسیاری از زنان علائمی شبیه یائسگی دارند. گرگرفتگی، خشکی مهبل (واژن)، تحریک پذیری، عرق شبانه و اختلال خواب از جمله این علائم هستند. سیکل های قاعدگی ممکن است خیلی کم تعداد بوده و یا اصلاً وجود نداشته باشند. بعضی از زنان ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند و فقط هنگام ارزیابی ناباروری مشکل آنان معلوم شود. به هرحال علائم مربوط به نارسایی زودرس تخمدان مربوط به کمبود هورمون استروژن در اثر کارنکردن تخمدان هاست.
دلایل نارسایی زودرس تخمدان چیست؟
در بسیاری از بانوان دلیل نارسایی تخمدان معلوم نیست. این بیماری در بعضی از خانواده ها شایع تر است. این بیماری گاهی با اختلالات خودایمنی مانند بیماری تیروئید و غده فوق کلیوی مرتبط است. دلایل دیگر شامل مشکلات ژنتیک ) سندرم ترنر و سندرم X شکننده ( باشند. بعضی اوقات دلیل این عارضه شیمی درمانی یا پرتودرمانی قبلی بیمار است.
آیا خطراتی مرتبط با نارسایی تخمدان وجود دارد؟
علاوه بر علائم ذکر شده در فوق، کمبود استروژن باعث بروز پوکی استخوان و بیماری های زودرس قلبی می شود. این افراد در معرض ابتلا به افسردگی شدید هستند. اگر دلیل نارسایی ارثی باشد، این بیماری ممکن است افراد دیگر خانواده شما و بچه های آینده آنها را درگیر نماید. بنابراین یک مشاورۀ ژنتیک در چنین مواردی توصیه می شود. حدود 10% از این بیماران می توانند حتی بدون کمک، باردار شوند اما پیش بینی امکان باروری در آنها بسیار مشکل است.
من چگونه می توانم بفهمم که نارسایی تخمدان دارم؟
اگر شما احتمال این بیماری را در مورد خودتان می دهید، باید با پزشک متخصص زنان فعال درزمینه ناباروری مشورت کنید. این بیماری با اندازه گیری هورمونهای FSH و استروژن در خون قابل تشخیص است. (جهت اطمینان باید این آزمایشات دوبار انجام شوند). دیگر آزمایشات خون همانند بررسی های کروموزومی هم ممکن است طبق نظر پزشک لازم باشد. در این شرایط بررسی تراکم استخوان هم خالی از لطف نیست.
ممکن است شما به هردلیلی شیمی درمانی یا پرتو درمانی داشته باشید. در این صورت باید حتماً قبل از شروع درمان درمورد امکان حفظ باروری تان با پزشک مشورت کنید.
آیا نارسایی زودرس تخمدان قابل درمان است؟
بعضی از موارد غیر قابل درمان هستند اما جهت برخی دیگر همانند شیمی درمانی با گذر زمان ممکن است تخمدان فعالیت خودش را از سر گیرد. در برخی از بانوان فعالیت تخمدان نامنظم است. درمان های هورمونی و غیر هورمونی متعددی جهت کنترل علایم بیماری در دسترس هستند. درمان هورمونی شامل استروژن و پروژسترون است. شما بایستی جهت پیشگیری از بروز پوکی استخوان و بیماریهای قلبی اقدامات تشخیصی لازم را بعمل آورید