بالا رفتن سن ازدواج باعث شده است که خیلی‌ها دیر بچه دار شوند یا دیرتر از معمول به فکر بچه دار شدن بیفتند. محققان می‌گویند در قرن بیست و یکم، تقریبا یک نوزاد از هر 10 نوزاد، از مادری متولد می‌شود که بیشتر از 35 سال سن دارد. اگر شما هم مثل خیلی‌های دیگر، چیزهایی درباره عوارض حاملگی و زایمان در سنین بالا شنیده‌اید و نگرانید که این عوارض، گریبان شما را هم بگیرد، توصیه می‌کنم سوال و جواب‌های زیر را بخوانید. شاید پاسخ سوال‌های خودتان را هم در لابه‌لای این سوال و جواب‌‌ها پیدا کنید...
آیا می‌توانم بعد از 30 تا 35 سالگی باردار شوم؟
امروزه بسیاری از متخصصان مراقبت‌های بارداری، خطرات دوران بارداری را با وضعیت سلامت مادر قضاوت می‌کنند. سابقه پزشکی قبلی، شاخص‌ترین نشانه سلامت یک زن در دوران بارداری است. برای مثال، احتمال آنکه یک زن 39 ساله سالم دچار مشکلات ناشی از بارداری شود، کمتر از زنی بیست ساله است که از یک بیماری مزمن مانند دیابت رنج می‌برد. سلامتی و تناسب یک زن، بیشتر از سن او بر بارداری تاثیرگذار است.
آیا سن مادر در باروری او تاثیر دارد؟
بزرگ‌ترین مانع بارداری که ممکن است برای خانم‌های بالای 35 سال پیش آید، احتمال باردار نشدن آنها است. بیشترین احتمال باروری، در سنین 20 تا 24 سال است. در 35 تا 39 سالگی، این احتمال به حدود یک چهارم تقلیل می‌یابد و در 40 تا 45 سال، باروری فرد، 95 درصد کمتر از دهه سوم زندگی‌اش خواهد بود. بنابراین اگر بیش از 35 سال سن دارید و 6 ماه است که اقدام به بارداری کرده‌اید، در صورت باردار نشدن، فرصت را از دست ندهید و حتما به متخصصان زنان و زایمان یا مراکز ناباروری مراجعه نمایید.
آیا سن پدر نیز موثر است؟
اگر در سنین میانسالی باشید، احتمالا همسرتان نیز در همین گروه سنی قرار دارد. البته تعیین این مساله که سن پدر چقدر بر بارداری تاثیرگذار است، آسان نیست. بعضی تحقیقات نشان داده‌اند که مردان 55 ساله و مسن‌تر به احتمال بیشتری صاحب فرزندانی مبتلا به نشانگان داون می‌شوند ولی این احتمال آن‌قدر زیاد نیست که جای نگرانی داشته باشد. برخی کارشناسان پیشنهاد می‌کنند که بهتر است مردان پیش از 40 سالگی پدر شوند، البته این یک دیدگاه محافظه‌کارانه است و همه با آن موافق نیستند. پیش از اظهارنظر قطعی در مورد سن پدر و تاثیر آن بر بارداری، داده‌ها و تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.
در این قبیل زوج‌ها، احتمال بروز چه مشکلاتی در دوران بارداری بیشتر است؟
برخی مشکلات وابسته به سن هستند و خطر بروز آنها با افزایش سن بیشتر می‌شود مانند فشار خون بالا ، دیابت و جفت سرراهی (زمانی که جفت در قسمت پایین رحم جایگزین شده و قسمتی یا تمام دهانه رحم را پوشانده است). هر یک از این اختلالات می‌توانند باعث ایجاد مشکل جدی در دوران بارداری شوند و باید به خوبی تحت کنترل درآیند. به دلیل این که اختلالات کروموزومی یکی از شایع‌ترین علل سقط است، احتمال وقوع سقط با افزایش سن بیشتر می‌شود. احتمال دوقلوزایی نیز در زنان میانسال بیشتر است. به علاوه، بسیاری از مطالعات نشان داده است که نیاز به زایمان با روش جراحی سزارین در خانم‌های باردار بالای 35 سال بیشتر است شاید به این دلیل که دردهای زایمانی و زایمان ممکن است بیشتر طول بکشد و یا چون زنان میانسال اغلب کودکان بزرگ جثه‌ای دارند. پس از زایمان نیز ممکن است رحم، به سرعت رحم یک زن جوان منقبض نشده و خون‌ریزی پس از زایمان بیشتر و طولانی‌تر باشد.
چه خطراتی فرزندمان را تهدید می‌کند و چه‌کار باید بکنیم؟
مشکل دیگری که با افزایش سن رخ می‌دهد، افزایش احتمال اختلالات کروموزومی و ژنتیک است. برای مثال، خطر نشانگان داون از یک نوزاد در 385 نوزاد متولد از مادر 30 ساله به یک نوزاد از 109 مادر 40 ساله می‌رسد. مشاوره ژنتیک اقدامی عاقلانه است اما اگر بالای 40 سال دارید، انجام مشاوره ژنتیک قویا توصیه می‌شود. در مشاوره ژنتیک، پدر و مادر و متخصصانی حضور می‌یابند که زمینه تخصص آنها بررسی مشکلات همراه با بروز و یا خطر بروز نوعی اختلال ژنتیکی است. در مشاوره ژنتیک ، اطلاعات موجود درباره ژنتیک انسان در مورد یک زوج به خصوص به کار گرفته می‌شوند. این اطلاعات تفسیر می‌شوند تا زوج بتوانند آن را درک کنند و براساس آن در مورد بچه‌دار شدن، تصمیم‌گیری کنند. شاید هم لازم باشد برخی تست‌های به خصوص مانند آمنیوسنتز یا نمونه‌برداری از پرزهای جفتی را در دوران بارداری و به منظور ارزیابی سلامت جنین انجام دهید.
چگونه می‌توانم در این سن بارداری راحت‌تری را بگذرانم؟
با توجه به بالا بودن سن‌تان ممکن است وزن بیشتری اضافه کنید، خطوط کشش پوستی در مکان‌هایی ظاهر شوند که قبلا وجود نداشته‌اند، سینه‌ها آویزان‌تر شوند و احساس کنید که قدرت عضلانی خود را از دست داده‌اید. در تمام این موارد دقت به روش زندگی، تغذیه و ورزش مناسب می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد. به دلیل صرف انرژی و زمان بیشتر، خستگی و ضعف یکی از بزرگ‌ترین مشکلات شما خواهد بود. این وضعیت، یکی از شایع‌ترین مشکلات زنان باردار است. استراحت برای سلامتی خودتان و جنین ضروری است. از هر فرصتی برای استراحت یا خواب مختصر استفاده کنید. مسئولیت‌های جدید بر عهده نگیرید. در شغل خود، داوطلب انجام پروژه‌های بزرگ نشوید. به دلیل شرایط جدیدتان می‌توانید به درخواست‌های دیگران نه بگویید.