رحم عضوی است گلابی شکل که از سه لایه تشکیل شده است:
لایه داخلی رحم اندومتر نام دارد که محل چسبیدن جفت جنین به آن است. لایه بعدی به سمت خارج میومتر نام دارد و لایه خارجی و پوشاننده سروز است. در بخش اندومتر غدد فراوانی وجود دارد و بخش میومتر عضله بیشتری دارد.
آدنومیوز چیست؟
آدنومیوز یک بیماری خوش خیم رحم است که در آن استروما و غدد اندومتری در داخل میومتر یافت میشوند.این تهاجم اندومتر به میومتر، سبب القای هیپرتروفی (بزرگ شدن) و هیپرپلازی ( افزایش ) میومتر میشود و رحم را به طور منتشر بزرگ میکند.
میزان بروز آدنومیوز:
آدنومیوز را تنها میتوان از طریق آزمایش میکروسکوپیک یک نمونه به دست آمده در هنگام هیسترکتومی ( برداشتن رحم ) تشخیص داد. به همین دلیل میزان بروز دقیق این اختلال ناشناخته است.به طور کلی چنین بر آورد میشود که 20% زنان مبتلا به آدنومیوز هستند.
آدنومیوز با به دنیا آوردن نوزاد در ارتباط است. چنین برآورد شده است که حداقل 80% زنان مبتلا به این اختلال، افرادی با زایمان های قبلی هستند. آدنومیوز بیشتر از همه در زنان 50 _ 40 ساله سبب به وجود آمدن علایم میشود.
پاتولوژی:
در حالت تیپیک رحم مبتلا به آدنومیوز قوام خمیری دارد وبه صورت یکدست بزرگ میشود.تقریبا 80% رحمهای دارای آدنومیوز، وزنی بیش از 80 گرم دارند،اما وزن بیش از 200 گرم برای رحمی که به عنوان تنها روند پاتولوژیک مبتلا به آدنومیوز است، حالتی نامعمول به حساب می آید.
علایم آدنومیوز :
همانطور که قبلا گفته شد آدنومیوز بیشتر ازهمه در زنان 50 _ 40 ساله سبب پیدایش علایم میشود. تقریبا 60% زنان دچار خونریزی غیر طبیعی رحم و 50% زنان دچار هیپر منوره (خونریزی بیش از 8 روز)میشوند و در 25% موارد متروراژی (خونریزی نامنظم) و اندکی منوراژی (خونریزی بیش ازحد) رخ میدهد.
تشخیص آدنومیوز:
تنها در 15% موارد آدنومیوز به درستی قبل از عمل تشخیص داده میشود. دو دلیل برای این درصد پایین تشخیصی وجود دارد:
1 ) تعداد زیادی از بیماران که تنها مبتلا به آدنومیوز هستند و به قولی اکثر آنها علامتی را بروز نمیدهند؛ و
2 ) آدنومیوز غالبا تحت الشعاع مسائل پاتولوژیک توأم ( مثل لیومیوم و اندومتریوز ) قرار میگیرد. سونوگرافی لگن ممکن است بر این اختلال دلالت داشته باشد اما روشی قطعی برای تشخیص به حساب نمی آید. نقش MRI در تشخیص آدنومیوز تاکنون مشخص نشده است.
درمان آدنومیوز :
تنها درمان قطعی برای آدنومیوز، هیسترکتومی کامل با یا بدون حفظ تخمدانهاست. پروژستینهای صناعی سود بخش نیستند و ممکن است در واقع میزان درد لگن را در برخی از بیماران افزایش دهند.